DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 5/1891 str. 7     <-- 7 -->        PDF

~ il}9 "-


Kod Satulja raste medunac, cer, tu vidimo i šmriku (Juui^eiMis oxyeedrus),
u vrtovih pajasea ili jerš (Ailanthus glaadulosa), bor, ariš. Po pustih
brežuljcih bujad je obična kao i zrnovac. Bazag raste lu kao oveliko i debelo
stablo.


Kad si rainuo a doliui Kukuljane, sve se to više vegetacija inierja; hrastovi
su rjedji, bukva i grabar sve to gušći, nu poiiajveć kao sitnogorica, jer
žuine izsjekože. Oko Predzvirja, gdje na špilju probija Kjei^lna, obrasle m vapnene
pećine bukvom, grabon: i brusinom (Prunus MahaiebK Što svakoga floristu
i botanika mora izDeiiaditi, jest tisa (Taxus baccata) i crnika (Quefcus
ilex), koji na stienah iznad izvora z^rjedno rastu. Ovo je g dviju razloga veoma
zanimivo; prvo, to je do sada najviša točka, do koje se crnika uzpinje, kao zimzeleni
hrast mediteranske flore, a drugo, jer ju vidimo u družtvu tise.


Tako se pred putnikom mienja vegetacija u dolini Rječine, koja se uklopila
medju vrhove treće i druge stepenice jugo-zapadne visočine, uzpev se do
izvora 323 metra visoko.


Prije, što se oprostimo sa liburnijskim pojasom mediteranske fiore, treba
da joj još upoznamo njezine zimzelene zastupnike.


Na prvom je mjestu smrika ili smrić, krasna i za primorsku floru veoma
značajna vrst borovice, koja se razvije u grm iii u stablo. Primorac zove obadvie
šmrikom, ne upuštajući se u botaničke tančine, nu botanici razlikuju dvie
vrsti, od koje stablastu Juniperus oxycedrus, a grmastu J. macrocarpa zovu.
U prve su grančice krute, guste, iglice kraće, sbijene, obično žuto-zelene, sdola
žljebaste, plod manji, crveno-smedj i svietao. Obična borovica, brinje ili fenja


(J. communis) poraste kao grm, te je u Primorju riedka"^", nu Jun. oxycedru3
poraste kao stablo. Ima pojedinaca, koji su 4—i) m. visoki, 2—3 dm. debeli,
jasno je dakle, koli liepa mora biti smrikova šuma, u kojoj ima koja stotina
visokih i debelih stabala. Osobito liepo bijaše jedno stablo, što je raslo u bakarskom
maslinjaku na podnožju Grbina. Imalo je u dnu debla 1-35 m. objama,
u sredini 98 cm., deblo bijaše 2-80 m. visoko, a grane do 3 m. duge. Ovu je
šmriku u zima g. 1884, netko posjekao; posječeno deblo im„aio je u dau 3S cm.
u premjeru.
Što uglednu tu borovicu još i više krasi, to je njezin plod, takozvane
^šmrikulje*´, koje nisu kao u brinja sitne i crne, već velike kao srednji lješnjak,
crveno-smedje i svietle, a često tako gusto nanizane, da je skoro više
ploda, nego li iglica.


Druga vrst šmrike J. macrocarpa povisok je ili onizak grm vitkimi, gibkimi
grančicami; iglica su rablih, gibke i dulje, modro-ili sivo-zelene, šmrikulje
na graučicah raztrešene. dok su mlade modro orošene, poslije crvene ili cniosmedje,
krugljaste (var. globosa) ili crno-modre, preiievajuće se u smeđjasto.


* Na pećinaii vrha Soplja kod Bakra, oukud se spušta prama Kosti^eni Sv.
Lueije, oko Sv. Knzme i Kukuljanova, odkuda prelazi k podnožju prve stepeuice, te
je više Hreljina kod Kužić-sela (512 met.) već običnija. Kod Seuja sa Fraacikovcu i
Stolcu.