DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1/1900 str. 10 <-- 10 --> PDF |
— 8 — koji priča, da su njome krunili Isusa Krista. Oko Samobora rabe božikovinu za božično drvce i tu je ona dosta obična, naročito oko grada Okida, gdje smo od nje već davno vidjeli cielu šumu. U susjednom Zumberku zovu ju »zimzelen« pod kojim je imenom poznata u Lici, oko Daruvara i u Srbiji, gdje je po P a n č i č u dosta riedka. Lišde je u božikovine kratko petljaste, krugljasto, jajoliko, krugljasto-jajoliko, široko-dugoljasto, tu i tamo i uzko-dugoljasto. Na brku je tupkasto ili zašiljeno, svršavajući trnovitim šiljkom; ne pada po više godina´, na naličju jasno- ili žudkasto-zeleno. Bieli, subieli, ili crvenkasti cvietci pribrani su u gronju (Doldentraube), obično dvospolni, riedje dvodomni sa četiri prašnika i jednim pestićem, a izbijaju na mladicama sa lišćem. Caška je sitna, zubci tupkasti. Cvate mjeseca svibnja i lipnja. Jajolike, krugljaste, crvene koštunice, božikovine krasan nakit, imadu četiri koštice, koje klicaju poslije proljetne sjetve pravilno tek druge godine ili kasnije sa cjelovitim, jezičastim supkama. Pojedince za mužkim cvjetovima zovu u Gorskom kotaru »samac«, one sa ženskim cvjetovima »samica«, a ova da ima »opruženo« (flach.) lišće, koje »nije« trnovito. Koštunicama se hrane drozdovi, divlji golubovi i trčke i tako razplode božikovinu kadkad na osamljenim šumskim mjestima ili uz šumske okrajke. Sjeme izadje ekskrementima ili ga bace, kad su meso sa njega pojele. Od božikovine poznamo danas do 170 vrsta, a prava im je postojbina u srednjoj i južnoj Americi; polovica vrsta odpada na Aziju, malo njih na Afriku, Australiju i Europu. Iz tercijarne dobe poznamo I. aurita, I. minor, I. multiloba od kojih se cvjetova našlo i u jantaru. U Evropi raste božikovina u južnim i jugo-zapadnim krajevima; seže od Male Azije do Portugala, a zapadnom Fran ] ´ U Vukotinovieevu herbaru ima sa Samoborsko gore grančica na kojima je jajoliko lišće »cjelovito«, ali na istoj grančici i »uzko-đugoIjasto«, kadkad samo sa jednim zubeem. Po K em oru lišće je u starili pojedinaca malone cjelovito i bez trnovitih zubaca (Pflanzenleben I., p. 402.). |