DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 2/1937 str. 3     <-- 3 -->        PDF

............


.... 61. ....... 1937.


Ing. A. PERUŠIĆ (BEOGRAD):


KOMUNALNE ŠUME U JUGOSLAVIJI


(NOS FORETS COMMUNALES)


Ne mnogo po dolasku Srba i Hrvata na Balkansko poluostrvo razvila
su se kod njih dva tipa socijalno-ekonomskog uređenja: zadružnopolitički
i plemensko-politički. U sjevero - zapadnim krajevima države
prevladavao je zadružno - politički, u jugoistočnim plemensko - politički
tip, a mjestimično su ta dva tipa izmješana.1 Na području obaju tipova
društvenoga uređenja vlasnik šuma bio je narod.


Srednjovjeki feudni sistem izmijenio je takovo društveno uređenje


rdnosno posjedovno stanje, jer je narod ostao bez svojih šuma, a odnosi


gospodara prema feudnoj gospodi odnosno prema lenskom gospodaru


razvijali se i mijenjali na razne načine prema političkom stanju. Ipak


su, i pored toga, do danas sačuvani tragovi zadružno - političkog tipa u


Hrvatskom Zagorju u t. zv. skupčinama, a vidljiv ostatak nalazimo u


šumskoj općini Turopolje blizu Zagreba, dok plemenske i bratstveničke


šume u Crnoj Gori predstavljaju ostatak plemensko-političkog tipa.


Po prestanku feudnih odnosa (ranije u Srbiji, a u Hrvatksoj sredi


nom XIX. vijeka) nastale su narodne šumske ekonomske organizacije u


raznim vlasničkim formacijama, ali sa sličnim unutrašnjim ustrojstvom,


koje rezultira iz raznih imovinsko-pravnih odnosa prema velikom šum


skom posjedu u pojedinim krajevima države.


Stvaranjem narodne države 1918 g. i daljnjim njezinim uređivanjem


ti se šumsko-posjedovni odnosi produbljuju i proširuju u pravcu izgra


đivanja narodnog seljačkog šumskog gospodarstva, jer se u jednom dijelu


države završava likvidacija agrarne reforme, u drugom ograničavanje


državnih šuma odnosno razrješavanje šumskih servituta segregacijom


državnih šuma.


Jugoslavija ima danas svega:


državnog šumskog posjeda 2,861.010 ha ili 11,6%


komunalnog šumskog posjeda 2,111.920 ha ili 8,7%


privatnog šum. posjeda 2,265.626 » ili 9.4%


crkvenog (vjerskog) šumskog posjeda 112.947 » ili 0-5%


ostalog šumskog posjeda 219.672 >^ ili 0.9%


1 Prof. Dr. Dinko Toma s i ć: O socijalnoj strukturi Hrv. Zagorja. Predavanje


11. V. 1936. na Kolarčevom narodnom universitetu u Beogradu. Rasprava istoga autora:
Plemenska kultura i njemi današnji ostaci, odštampana u Mjesečniku Pravničkoga
društva u Zagrebu, br. 1 i 2 iz god. 1936.
49