DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1937 str. 49 <-- 49 --> PDF |
Nikola Španić. Oni i danas pokazuju, može se reći, punu snagu i dobru fruktifikaciju-49 U povoljnim prilikama može čempres izdržati 400—500 godina.50 U pogledu oštećivanja od strane ekstremnih klimatskih činilaca kao i od strane žive prirode smatra se čempres vrlo otpornom vrstom. A. P a v a r i misli, da i nema parazita iz biljnoga ili životinjskoga svijeta, koji bi mu mogao ugroziti život. Otporan i protiv utjecaja ekstremnih klimatskih činilaca i protiv drugih raznih oštećivanja čempres je pun vitaliteta. 51 On prkosi navalama vjetra odlično. I ako mu se žilje, naročito na plitkom zemljištu, razvija dosta površinski, vjetroizvale nisu baš česte. S obzirom na to, da se čempres teško čisti od grana, pa je — naročito piramidalna forma — obučen do podnožja, deblo mu je dobro zaštićeno od sunca, što je za sva staništa, a osobito za ona u izrazitom Mediteranu, od neocjenjive važnosti. Pitanje oštećivanja, kojima je uzrokom Buprestis cupressi, a koja se dovode vezu sa okresivanjem, dotakao sam u II. dijelu ovoga rada. Međutim ovome pitanju trebaće obratiti još i zasebnu pažnju.52 Štete od munje nisu česte kod čempresa. Utjecaj studeni odnosno niskih temperatura očituje se na mladim biljkama često. Lišće pocrveni, a potom uski ljuskasti listići spadnu, pa se 49 Svjedočanstvo o sadnji ovih čempresa sadrži Memori a s u 11 Veseo vato di Cur zo la — copia di un manoscritto che sia conserva presso la famiglia Dimitri di Curzola. Proprieta. di Francesco Portolan di Curzola, 1889. Tu nalazimo na strani 97—98 ovo: »Dopo piu Prelati forestieri successe la momina di vescovo in Curzola de Curzolano Nicolo Spanich era Canonico ... Ridotto in eta senile ritirossi nella casa patrimoniale ove terminö li suoi giorni il 29. di novembre 1707. »Era sua idea di ridurre una sepottura per se e per i vescovi suceessori sotto la pradella dell altare, da lui eletto nella Cattedrale di S. Antonio, ma essendo stato dal Veneto Dominio emanato un decreto che proibiva a far simili sepotture, sospese V opera, ne voile essere sotterato in quella sotto la pradalla del Carminé, antica sepottura dei Prelati ma nella Cappella di S. Antonio al Monte di Zagradaz poco distante délia Citta che col suo romittagio riedificô facendo a spese sue anch e un a comoda strada sp a I e g´g i a t a da cipressi e riducendo nella Chiesa una sepottura in oui fu anche sepelito.« 50 V. o. c. pod 19. 51 V. o. c. pod 19. i 35. 52 Kr. banska uprava u Splitu izdala je jedno upustvo za tamanjenje štetočinje Buprestis cupressi, koje glasi: Ličinke kukca Buprestis cupressi probuše i progrizu u raznim smjerovima tvrdo i zdravo čempresovo drvo. U svrhu tamanjenja dotičnog zareznika vlasnici napadnutih čempresovih stabala će shodno odrediti, da bušotine budu čim prije napunjene pamukom umočenim´ u benzin ili u sumporni ugljik (CS2) i da rupice feudu nakon toga odmah začepljene glinom ili kakvim ljepilom. Ako su pojedina stabla jače zaražena, treba ih odmah posjeći, iz šume odalečiti i upotrebiti kao drvo za gorivo. U svakom slučaju treba zabraniti kljaštrenje čempresovih grana, jer se time ne postizava ništa, a na stablu stvaraju se rane. Ove, makar kako glatke bile, vremenom, pod uplivom vlage, postaju leglo i zametak različitih gljiva i na ovakvim mjestima još lakše napada zareznik Buprestis cupressi. 383 |