DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 2/1938 str. 49 <-- 49 --> PDF |
Dr. Plavšić iproučio je i godove grana, koji su hiponastički građeni t. j . godovi s donje strane širi su nego s gornje. Međutim na istraženom materijalu svi su godovi uži od 1 mm, te im se širina kreće između 0.032 i 0,432 mm s prosjekom od 0,145 mm. Odnos proljetnog prema ljetnom drvetu prosječno je kao 1:1,5, što znači da se ljetno drvo razvija nešto slabije nego u deblu. U tom je jedna od razlika između pančićke i ostalih smreka (Picea ajanensis, P. sitchensis, P. excelsa) kao i jele (Abies Pectinata). čvrstoću grana kod pančićke, veli autor, uvjetuju i čvrsto građene proljetne traheide malih lumena. Srčika kod mladih stabala prilično je velika, a kod starijih manja i tamnija, ali ne iščezava, kako je tvrdio Wettstein. Epiderm primarne kore sačuvan je i kod šestgodišnjih stabala, a posve opada (zajedno s hipodermom) do 14-godišnje starosti stabla i bude zamjenjivan hipodermom. Sekundarna kora stvara se u starosti od 25 godina, a živ njezin dio debeo je svega 3 mm. Kao kod ostalih smreka (Picea-vrsta) i pančićka ima heterorizan sistem primarnog korjenja. Godovi sekundarnog korjena imaju širinu od 0,064 do 0,557 mm. Pančićeva omorika ima trovrsno lišće (iglice): kotiledone, primarno i trajno lišće. Kotiledoni, kojih je 4—6, imaju presjek istostranog trokuta, a dugi su 5—8 mm. Primarno lišće u presjeku je eliptično i to jedno s jačim razlikama u dužini osi, a drugo s manjim (dužina 6—10 mm, a širina do 1,5 mm). Trajni je pak list građen plosnato dorziventralno ili četverouglasto ekvifacialno. Plosnate iglice, kod kojih je velika os presjeka poldrug i više puta veća od male, dolaze na potištenim stablima i starijim granama, dok iglice, kojima je velika os poprečnog presjeka tek nešto veća od male (dakle četverouglasto ekvifacialne), nalaze se na vršcima deibala i grana, te u blizini cvatova, a dugačke su 13,5 do 20 mm. Broj puci kod kotiledona iznosi na ] mm* 39,2, kod primarnog lišća 67,3, a kod trajnog 102. Kod trajnih iglica pretežni dio puci nalazi se s gornje strane (10—17 redova spram 0—5 redova s donje strane), te stoga izgleda, kao da s donje strane iglice nemaju puci. Iznijevši tako karakteristike, koje su vidljive prostim okom, karakteristike u anatomskoj gradi u usporedbi spram smreke (Picea excelsa) autor je ovako rezimirao: 1) Radijalni promjer proljetnih traheida u deblu kod pančićke je veći nego kod smreke. Na osnovu 360 mjerenja autor je utvrdio kao prosječnu vrijednost toga promjera kod pančićke sa 42,3 ft, u koju su dimenziju mjerene i stijene traheida. Kod smreke pak prema Mohlu taj ima srednju vrijednost od 34,2 .. 2) Isti je slučaj i sa proljetnim traheidama korjena, samo su tamo dimenzije 57 . i 40,7//. 3) Jednoslojni sržni traci u deblu su kod pančićke niži i širi nego kod smreke. Kod prve se kreću od 15,2 do 20,3^, a kod druge od 13,2 do 16,5^. Njihov broj na mm2 kod pančićke iznosi 41,7 a kod smreke 35. 4) Vijčana odebljanja jesenjih traheida korjena kod pančićke dolaze vrlo često, dok kod smreke naprotiv vrlo rijetko. 5) Sklerenhimske stanice u sekundarnoj kori debla pančićke dolaze u velikom broju i vrlo rano (već u 14. godini), što kod smreke nije slučaj. 6) Razlike, koje je postavio Wettstein, prema Plavšiću ili uopće ne postoje (visina parenhimskih stanica u sržnim tracima debla, dužina parenhimatskih stanica u kori debla, vijčana odebljanja ljetnih traheida u granama) ili su vrlo male (širina ljetnih traheida, te smolni kanali debla). Završujući ovaj prikaz o predmetnoj publikaciji smatram potrebnim podvući, da bi u buduće bilo potrebno osigurati izvjestan broj zasebnih otisaka (kada takvi radovi 95 |