DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 12/1938 str. 5 <-- 5 --> PDF |
/. RUDSKY (KRAGUJEVAC). BILJNE ZAJEDNICE NA VISOKIM PLANINAMA JUŽNE SRBIJE (LES ASSOCIATIONS DE PLANTES DANS LES HAUTES MONTAGNES DE LA SERBIE MÉRIDIONALE) Planinsku vegetaciju Južne Srbije čini velik broj biljnih zajednica, koje se mogu dobro karakterizirati ekološki i floristički. Na ovom ću se mestu ograničiti na najvažnije i najznačajnije oslanjajući se pri tome poglavito na rezultate poslednjih fitosocioloških istraživanja Dr. I. Horv a t a, a donekle i na moja lična opažanja prikupljena prilikom naših zajedničkih ekskurzija 1935 i 1936 godine. U svojim prethodnim saopštenjima (3, 4, 5, 7) Horva t je ukratko prikazao planinske asocijacije suvata, stena, točila i asocijacije oko snežanika. Njegovo člananje vegetacije u ovim saopštenjima vrlo je pregledno i potpuno odgovara fitosociološkim prilikama, koje vladaju na planinama Južne Srbije zapadno od Vardara. Istočno od njega u granicama naše države, zbog neznatne visine, subalpinska kao i alpinška vegetacija nije mogla da se razvije. Ma da karakteristika pomenutih asocijacija i njihovih sveza nije još definitivno utvrđena i detaljne studije o njima još nisu objavljene, ipak one već i sada u mnogome doprinose jasnijem shvatanju i razumevanju vanredno bogate i raznolike vegetacije planina centralnog dela Balkanskog poluostrva i omogućuju na osnovi florističkih podataka konstataciju sličnih grupacija i na onim planinama, koje nisu bile obuhvaćene ovim posmatranjima. Raspored i prostiranje biljnih zajednica, njihovo razviće i floristički sastav, kao što je poznato, zavisi od geomorfoloških prilika, nadmorske visine, ekspozicije i petrografskog sastava planina. Ovaj poslednji (edafski) činilac, koji u glavnom opredeljuje hemijske i fizičke osobine tla, uslovljava stvaranje i opstanak dvaju sasvim različitih tipova planinskih biljnih zajednica u Južnoj Srbiji. 1) tip biljnih zajednica na krečnjačkim i 2) tip biljnih zajednica na silikatnim planinama. VEGETACIJA KREČNJAČKIH PLANINA. A) Planinske biljne zajednice na stenama i na točilima. Okomite krečnjačke stene i litice u višim zonama južnosrbijanskih planina naseljavaju biljne zajednice, čiju ekološku karakteristiku, pored petrografskog momenta, čini veliki nagib njihovog staništa, što dopušta prikupljanje humusa samo u dubljim rupama i pukotinama stena. Kao posledica toga javlja se pre svega njihova slaba obraslost. Zajednice imaju uvek sasvim otvoren karakter i sastavljene su najvećim delom od hazmofitskih vrsta, čija je organizacija prilagođena specifičnim prilikama plitkog tla. Veća ili manja vlažnost, kao i zaštićenost od lokalnih vetrova, uslovljava člananje ove vegetacije na nekoliko biljnih asocijacija, 611 |