DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1/1939 str. 36 <-- 36 --> PDF |
Materijal od čišćenja mladih sastojina ili tkz. sitnih proreda izrađuje se kod imovnih općina u ogrjev i doznačuje pravoužitnicima, a kod dr žavne šumske uprave prodaje se na panju ili uz naknadnu premjerbu okolnom pučanstvu. Materijal od redovitih proreda iskorišćuje se različito, već prema uporabivosti Kod imovnih općina se stabla, koja su sposobna za ogrev, doznačuju tako i pravoužitnicima, a tanja stabla hrasta i brijesta, koja su sposobna za građu, doznačuju se na panju pravoužitnicima za krovnu i mosnu gradu. Dosta topolovih stabala doznačuje se pravoužitnicima za rezanje letava. Deblja hrastova i brestova stabla kao i stabla jasena, graba, lipe, divljeg voća, topola i t. d. prodavaju se na panju okolnom pučanstvu. Ako takovih stabala ima više, nego li je potrebno za okolno pučanstvo, iznosi1 se taj materijal kod nekih imovnih općina na prodaju na panju putem ofertalnih dražba, a kod nekih se izrađuje u vlastitoj režiji u konačne produkte (pragove, rudno drvo) i u poluprodukte (trupce), pa se kao takav prodaje. Ogrev ostaje imovnim općinama. Kod državne šumske uprave skoro sav taj materijal se izrađuje u vlastitoj režiji, a nešto se prodaje na panju okolnom pučanstvu. Materijal od konačnih sječa se kod nekih imovnih općina prodaje na panju ofertalnim dražbama, a kod nekih se izrađuje u vlastitoj režiji u konačne produkte (duga, pragovi itd.) i u poluprodukte (trupce), pa se kao takav prodaje. Ogrev opet ostaje imovnim općinama. Kod državne šumske uprave taj se materijal od najnovijeg vremena izrađuje sav u vlastitoj režiji. Stari hrastici prodavaju se na panju ofertalnim dražbama. Iz prednjeg je vidljivo, da se kod drž. šumske uprave u glavnom svakovrsni materijal izrađuje u vlastitoj režiji, dok se kod imovnih općina stari hrastici prodavaju na panju, a ostali se materijal kod jednih prodaje na panju, a kod drugih se izrađuje u vlastitoj režiji i kao izrađen prodaje. Jedan i drugi sistem iskorišćavanja ima svojih »pro« i »contra«. Kod konačnih produkata (pragovi, rudno drvo, dužica itd.) izrađenih u vlastitoj režiji može se točno utvrditi prodajna cijena. Kod konačnih produkata ima izrada u vlastitoj režiji prednost, jer se zna, koliko je od doznačenih stabala izrađeno tih konačnih produkata i kolika im je prodajna cijena, što se kod prodaje na panju ne može znati. Ali se usprkos toga takova stabla, iz kojih se izrađuju ti konačni produkti, mogu dobro prodati i na panju, samo u tom slučaju sav riziko slabe kvalitete stabala ide na teret kupca. Kod konačnih produkata ima dakle izrada u vlastitoj režiji prednost nad prodajom na panju. Kod prodaje na panju stabala, iz kojih se mogu izrađivati! i konačni produkti i poluprodukti — uz prethodnu procjenu po uobičajenim sortimentima — može se po podacima naknadne premjerbe kod izrade prodanih stabala, te po prodajnoj cijeni ustanoviti poprečna cijena po m3 prodanog materijala. Ali se ne može znati, koliko je postignuto po 1 m3 pojedinog sortimenta. Ne zna se naime, koliko je kupac izradio od kojeg sortimenta, jer svaki1 od kupaca ima za obilježavanje sortimenata svoje posebne znakove, budući svaki od kupaca vrši sortiranje na svoj način — svaki ima svoje uzance — a kalkulacija kupca, na temelju koje je on stavio ponudu, njegova je velika tajna. Ako se trupci t. j. poluprodukti, izrađeni u vlastitoj režiji, prodavaju kao vidjena roba, zna se, koliko šumovlasnik dobiva za pojedini sorti 34 |