DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1/1940 str. 32 <-- 32 --> PDF |
ulogu, koja još više pooštrava spiranje i oburvavanje obala. U takvom slučaju stabla usled svoje sopstvene težine obaraju se u korito, jer podloga nije sposobna da ovaj teret održava pod izvesnim strmijim uglom. Klizavi i ruč-tereni naročito su osetljivi na ovakvo opterećenje svojih površina, pa se često opažaju gotovo katastrofalna rušenja strmih površina, obraslih često već odraslom šumom. Fiziološki odnos šume prema bujici. Kako je već pokazano, šuma je zaista velik potrošač vode. Na većim šumskim površinama količina vode, koju šuma upotrebi, predstavlja ogromnu cifru. Ne ulazeći u razmatranje, da li se šuma razvija u onim oblastifna, u kojima ima vodenih taloga dovoljnih za život i opstanak šume, ili se pak vodeni taloži javljaju u oblastima, koje su bogate šumom, neosporno je, da sam život šume stoji u veoma tesnoj vezi sa vodom. Ako uporedimo odnos vodenih taloga, koji padnu u toku jedne godine na neko šumsko područje, i one količine vode, koju šuma potroši za svoj opstanak i razviće, videćemo punu važnost vodenih taloga za život i razviće šuma. S druge strane videćemo i sam značaj vode u fiziološkom posmatranju jedne biljne zajednice, kao što je to šuma. I najzad videćemo, koji procenat od tih vodenih taloga upotrebi šuma za sebe, a koji ostaje slobodan. Imamo dakle pred sobom jedno šumsko područje na površini od 1000 ha. Ova površina nalazi se pod šumom prosečne starosti od 30 godina. U ovakvom slučaju sa podacima o količini potrebne vode za život šume računamo za godinu dana 3600 m3 vode na hektar. Za ćelo područje biće dakle potrebno godišnje 3,600.000 m3 vode. Ako godišnji vodeni talog u ovom području iznosi! 700 m. m., onda dolazimo do celokupne količine vodenih taloga, koji padnu za godinu dana na ovo područje, što čini: 10.000 X 1000 X 7 — 70,000.000 m´1 vode. Ako računamo, da od ove količine vodenog taloga šuma zadrži izvestan procenat u svojim krunama, i ako taj procenat označimo približno sa 30, onda dobijamo samo 49 miliona kubnih metara vode, koje dođe do tla. Ostatak od 21 milion kubnih metara vode zadrži šuma na svojim krunama. Ovih 49 miliona kubnih metara vode dođe na površinu zemlje, ali se već tada javlja i jedna druga diferencijacija. Zemlja upija u sebe vodene taloge i to u većoj ili manjoj meri. Procenat ovog upijanja zavisi i od geološkog sastava, od vrste samog tla, pa i od nagnutosti terena. Količine vodenih taloga, koje tlo upija u sebe, jako variraju. Tako krupniji pesak upija u sebe 39%, finiji pesak već 42%, crni humus upije i čitavih 56%, porozni krečnjak 30%, dolomit samo 2%, a granit samo 0.3%. Iz ovoga se može zaključiti, koju količinu vode upije tlo u sebe, a isto tako dobijaju se i približni podatci o onoj količini vode, kojoj ne ostaje ništa drugo nego da se sliva u potoke i redom dalje u reke i mora. Iz ovog izlaganja dobijamo obračun vodenih taloga za godinu dana: Godišnja količina taloga 70,000.000 m" Zadržano u krunama šumskih stabala 21,000.000 m3 Upijeno u tlo (cea 35%) 17,000.000 m3 Ukupno: 38,000.000 m3 Ostaje slobodno: 32,000.000 m3 30 |