DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 2/1943 str. 18 <-- 18 --> PDF |
ekstrakti u prahu dolaze u trgovinu sa malim postotkom vode. Njihov prosječni sastav je: treslovina 69"/o, netreslovine 21´Vo,, netopivo l´Vo, voda GVo (pepeo 5´´/o). Valonee čine kožu čvrstom i žilavom, te se zato upotrebljavaju za štavljenje koža za podplate i remenje. I boja kože je svietla. Sa samom valoneom se riedko štavi, jer je to odviše skupo, obično s-e mieša sa štavilima iz hrastove i smrčeve kore. Prodaje se u vrećama od 65 kg brutto težine ili kao standard po tipovima ili po uzorcima. Glavno tržište za valonee je Smirna, a najvažnija uvozna tržišta su Hamburg, London i New York. Trilo se prodaje sam za sebe pod imenom prim a sa garantiranim postotkom treslovine od 42´*/o po metodi filtriranja. Tvornice u Smirni i Grčkoj prodaju suhi ekstrakt u prahu u vrećama od 80 kg sa garantiranih 65"/o treslovine. Ciene su u godini 1929. iznosile u L po toni cif Hamburg za crible 9—11, extra unaqua 8—9, unaqua 7,10—8,10, la naturale 7—8, naturale 6,10—7,10, uso inglese 6—7, inglese 5,10—6,10, refuso 5—6, za trilo 9—11, a za ocjedak 33. Crible (mezzana fine ili uso trieste) sadržava najveće, najljepše i najsvjetlije časke, po mogućnosti jednolične, bez žira i bez ikakvih drugih primjesaka nečistoće. Druga vrsta zove se uso inglese ili inglese, a sastoji se od manjih i srednjih češki i smije imati malo žira. Refuso je slabija roba od oštećenih, manjih plodova. Ostale pobrojene vi´ste dolaze između ovih. Najslabija vrsta je caramana. Godišnja proizvodnja varira veoma jako, te se samo približno može ocieniti. Proizvodnja valonee, koja se sakuplja u Smirni, iznosi prosječno 40.000—45.000 t godišnje, ali se prema godinama kreće od 30 000—100.000 t. Berba je iznosila u godini 1927 ~ 36.000 t, 1928. — 43.500 t, 1929. — 40.000 t, 1930. — 30.000 t. Proizvodnia u Grčkoj iznosi godišnje oko 10.000 t. Turske tvornice koža troše oko 20—25´´/o sabrane količine. Od 40.000 t sakupljenih u godini 1929. u Smirni izvezeno je oko 36.000 t i to: Rusija . . . U. S. A. . . Englezka Njemačka . . Italija . . . . . 10.220 t . . 5.830 t . . 5.390 t . . 4.410 t . . 2.9.´^0 t 28.780 t Egipat . . Holandija . Francifzka ostale zemlje + 1.930 1.660 1.170 2.7´>0 t t t t 7.480 t 36.260 t Izvoz ociedaka iz Turske iznosio je u« godini 1924. — 300 t, 1925. — 2.660 t, 1927. — 4.480 t, 1928. — 5.160 t. Njemački uvoz valonee iznosio je u godini 1927. — 8.019 t, 1928. — 6.457 t, 1929. — 6.006 t, 1930. 7.877 t. 2. Mirobalane su suhi plodovi raznih vrsta terminalia iz familije comdretacea. U glavnom potječu plodovi od Terminalia chebula (crne mirobalane), Terminalia citrica, Terminalia bellarica fžute mirobalane). llDotrebliavaju se i plodovi od Phyllanthus emblica. Postojbina im je Indija do Himalaje, Ceylon, Stražnja Indija. Raste kao drvo 13—17 m visoko. U novije vrieme se umjetno sadi u velikoj mjeri, jer je i drvo veoma dobro. Godine 1852. prenesene su neke vrste i u Egipat, gdje sada daju glavno štavilo. Mirobalane su orasi, malo zašiljeni, slični šljivi, dugi prosječno 3 cm a 1,5—2,0 cm široki. Težina ploda je oko 4.5 g, od čega odpada na orah 2,5 g, a na meso 2,0 g. Mladi nepovriedjeni plodovi su zelenkastobieli, kasnije postaju žuti. Oštećeni plodovi su smedji do crni. Bolje vrste se trgaju, ostale se tresu, onda se suše i prije nego što se saspu u vreće sortiraju se na pet vrsta. Cienjene svietle mirobalane potječu od još nezrelih plodova, tamnije od zrelih plodova. Posve zreli plodovi su najbogatiji treslovinama, a pošto tamna boja ne utječe na kožu, sakupljaju se većim dielom samo zreli plodovi. Orasi .su bezvriedni za štavljenje, jer je samo kora, meso oko oraha, bogato treslovinama. Zato se orasi često izpuče i. odstrane. Sada se puče samo zreli plodovi i to posebnim valjcima, koji orahe iz mesa izgnieče. Dobiveno meso se dalje suši, a orasi se zbog velikog sadržeija ulja upotrebljavaju za ogrjev. Sastav mirobalana se veoma mienja prema vrstama drveta. Prosječni sastav iznosi po Freibergu: 48 |