DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 4-5/1947 str. 16 <-- 16 --> PDF |
Međutim pošuml javan je pored te svoje ekonomske funkcije mora da vrši i zaštitnu funkciju t. j . da štiti tlo od razornog delovanja vode, vetravisokih temperatura. Da li je to moguće? Jeste. Utvrđeno je da tu dvostruku funkciju: ekonomsku i zaštitnu može na kršu da vrši trajno samo šuma. Šumarski stručnjaci su teorijski a u mnogim zemljama i praktički resili taj problem. I kod nas ima praktičnih pokušaja i eksperimenata u tom pravcu. Institut za pošumljavanje krša, koji se osniva,, izvest će te eksperimente na širokoj osnovi sa domaćim i stranim vrstama drveća, grmlja i ostalog bilja. Dva pitanja su u vezi sa pošumljavanjem, koja će, pored drugih, najviše iriseresovati zadruge, a to su: — pitanje stočne hrane i — pitanje ogreva. Ali mogućnost pošumljavanja i pitanje stočne ishrane uzročno su vezani. Te dve suprotnosti moguće je izvesnim delom samim pošumljavanjem dovesti u sklad, a da i ne govorimo o drugim merama poljoprivredne i opšteprivredne naravi. Na taj način bi se oslobodile izvesne površine krša od paše. Među te šumarske mere napominjemo uređene lisnike i brstike šumskih vrsti drveća za proizvodnju stočne hrane, koji čuvaju proizvodnu snagu tla i daju veći prihod po ha od sadanjih pašnjaka. Zatim: eksperimente sa raznim puzavicama koje će, sađene kao pretkultura na kršu, moći da daju veliku količinu stočne hrane. Pitanje ogreva na kršu ne može se resiti za kraće vreme na jedinstven način. U blizini rudnika uglja, kojih ima na ćelom .području krša, svakako se treba koristiti ugljem. Urednim proredana i resurekcionim sečama postojećih loših šumica,, šikara. makija dobit će se znatna količina ogreva, a da proizvodna snaga tla ne bude ugrožena. Na trećem mestu dolazi pitanje novih kultura koje mogu odmah da dadu ogrev. Na polju resurekcionih seča i novih kultura mogu zadruge mnogo da postignu. Što se tiče novih kultura u cilju što brže proizvodnje ogrevnog drva, u nekim mediteranskim zemljama postignuti su zadovoljavajući rezultati sa pajasenom, na terenima, koji nisu za nikakvu drugu kulturu. Pajasen uzgajan na tim tlima u niskoj šumi sa turnusom od 5—6 godina daje godišnji prihod od 12—20 m3 ogreva, već prema tome da li je tlo dublje ili pliće. Uglje n proizveden od pajasena jedan je od najboljih ugljena uopšte, sa prosečnom kaloričnom snagom od 8200 Cal. dakle istom kao i antra ci t. Prema tome jedno domaćinstvo koje troši 3 m3 ogreva godišnje, može da se teorijski obezbedi trajno ogrevom sa površine od 1,5 ha, i to u slučaju najnižeg prihoda od 12 m3 po ha. Ustanovljeno je također da pajasen vrši također vrlo dobro i zaštitnu funkciju, t. j . dobro vezuje tlo i popravlja ga obiljem lišća, a usput treba da se pomene da je pajasen dobra sirovina za hemisku industriju i proizvodnju celuloze. . |