DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1/1948 str. 23 <-- 23 --> PDF |
Primjećujem zausput da su ranije svi veći kompleksi šuma na području NR Slovenije pripadali veleposjedima, te da su se iskorištavale na pljačkaški kapitalistički način i to uglavnom putem čistih sječa, nakon čega je slijedilo vještačko pošumljavanje. Međutim, ti veleposjednici nigdje na kršu nisu primjenjivali čiste sječe, nego su tamo vršili samo prebome sječe (na pr.: područja Kočevja. Cerknice. Postoine, Snežnika itd.), jer su i sami znali da bi putem čistih sječa pretvorili svoje krške šume u bezvrijedni goli krš. Dr. ing. V. Tregubov O racionalizaciji i prividnoj racionalizaciji Ing. Postniko v u svom članku »Racionalizacija izvoza drveta« predlaže uvađanje čisti h sječ a u brdskim šumama. Čiste seče u brdskim šumama ne predlaže kao neku privremenu i kompromisnu meru, već kao novi sistem, koji bi trebalo primenjivati u širokim razmerima. Ideja nije ni nova ni originalna. Nekada su tu ideju svim silama i svim sredstvima propagirali trgovci drva, da bi povećali svoj profit ili da bi nadoknadili gubitke koji su nastali zbog nestručne uprave i loše organizacije posla. Ipak je kod Ing. Postnikov a originalan način, kako tu ideju iznaša pred stručnu javnost. Prema njegovim navodima u SSSR »najčešći ako ne i isključivi način seče je čista seča«. Međutim, ovakav način izveštavanja mogao bi dovesti do nepravilnih pretstava. U SSSR razlikuju se tri šumske zone, koje se međusobno bitno razlikuju u pogledu načina gazdovanja i iskorištavanja. U »Ijesodeficitnoj zoni«, koja obuhvat najveći deo gusto naseljenih predela evropske SSSR. gazduje se u šumama prema načelu trajnosti prihoda, te se strogo vodi računa o šumsko uzgojnim načelima. U »vodozaštitnim reonima«, koji obuhvataju ogromne površine šuma u izvornom područiu velikih reka, sa šumama se gospodari prema načelima koja važe za zaštitne šume. dakle to su čiste seče u većim razmerima zabranjene. Konačno imamo »ljesosuficitnu zonu« na evropskom severu i u Aziji, u krajevima koji su vrlo retko ili uopšte nisu naseljeni, pa zbog toga zaštitni momenti praktično ne dolaze u obzir. U toj zoni zaista se eksploatacija vrši pretežno čistom sečom i ondje se primienjuju načela mehanizacije rada kod seče i izvoza. Treba, dakle, podvući fakat, da ogromno prostranstvo SSSR-a dozvoljava u pojedinim predelima da se, bar za sada. ne mora voditi računa o posrednim, zaštitnim rtxaiima šuma na okolinu, pa je u vezi toga zavedena čista seča. Pisac zagovara čistu seču kod nas, iako ne postoje uslovi slični onim u SSSR-u. Ne obazire se na biološke momente, jer verovatno smatra da to nije potrebno u jednoj pretežno ekonomskoj raspravi. Međutim, čista seča je važna i za čisto ekonomsko prosuđivanje uslova primarne produkcije drva, jer uslovljava posebne načine obnove, uzgoja i nege sastojina, pa prema tome utiče i na proizvodne troškove. No i u slučaju, kada sledimo pisca u tom pravcu, pa ne uzimamo u obzir biološke uslove postojanja i rastenja šuma, pojavljuje se niz čisto ekonomskih faktora, o kojima pisac očigledno nije vodio računa, ali je ipak imao odvažnosti da javno preporuči čiste seče u brdskim šumama. Naš petogodišnji plan je postavio kao jedan od najvažnijih zadataka elektrifikaciju zemlje putem guste mreže hidrocentrala, koje će davati energiju svim granama industrije. U perspektivi petogodišnjeg plana voda je postala jedna od najdragocenijih naših sirovina, glavni izvor energije za naš opšti ekonomski razvoj. Hidrotehničari, kojima je poveren zadatak da planiraju i izgrađuju sistem hidrocentrala, upućuju apel šumarstvu da putem pravilnog uzgoja i nege šuma sarađuju na elektrifikaciji zemlje. Šuma je najvažniji faktor režima vode, najprostraniji prirodni recipijent i akumulator vode koji bitno utiče na smanjenje sezonskih razlika oticanja vode, pa time smanjuje i potrebu za veštačkim hidrotehničkim napravama, vodenim branama. No i najveće vodene brane mogu biti u srazmerno kratkom nizu godina zabrtvene 21 |