DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1950 str. 59 <-- 59 --> PDF |
*» ske zapreke. Može se upotrebiti za prenos uz brdo, niz brdo i u ravnici. Obični i modificirani način se razlikuju u vezanju vučnog i povratnog užeta © kolica i pomični kolotur što se vidi iz slika 8 i 9. Sistem omogućava prenošenje tereta na udaljenost do 425! m,. Sistem sličan ovome sistemu montiranja užadi je upotrebljen u Nadvornjanskom šumsko-industrijskom poduzeeću trusta Stanislavlesprom u Karpatima (Ukrajina) za prenošenje debala preko rijeke Bistrice (v. si. 10). SI. 1(0. Skider sa usidreaiim uzetom nosačem (Ogui) Montiranjem skidera otpala je u ovom slučaju potreba za podizanjem Miosta. Daljina prenosa izomsila je 200 m. Kao jarbol na utovarnoj postaji upotrebljeno je dubeće stablo smreke prsnog promjera 65 cm. Uže nosač 3 usidreno je i napetao preko ležaja na jarbolima. Debljina uže|a nosača iznosila je 28 mm, a dužina 250 m. Visina glavnog jarbola iznosila je 15 m. Sagrađen je iz tri debla dužine 16 m i promjera na tanjem kraju 18 cm. Jarbol je 0,5 m duboko usađen u tlo. Ležište užeta nosača na utovarnoj postaji nalazi se na visini od 12 m. Jarboli su učvršćeni sidrenim uzetima. Vučno uže 6 pričvršćeno |je za kolica te prolazi oko pomičnog kalotura 12, Debljina mu izoinsi 17. mm a dužina 250 m. Povratno uže 7 im! adebljinu 9,2 mm i dužinu 600 m, a pomoćno uže 8 istu debljinu i dužinu 300 m. Povratno uže montirano je sa strane da prilikom preriošenja trupci ne zapinju o njega. Otpuštanjem vučnog užeta 6 i namatanjem o bubanj povratnog užeta 7 spušta se pomični kolotur 12 o kojeg se veže teret. Čim je teret vezan, namatanjem vučnog užeta teret (trupci) se podiže u vis, a zatim se kolica kreću po užetu nosaču do glavnog jarbola. Ovdje se opuštanjem vučnog «zeta teret spušta do tla, tamo se odriješi sa kolica i prazna kolica povratnim uzetom vraćaju na utovar. Na Bistrici su bile postavljene dvije ovakove linije za prenos trupaca i debala a obje su polazile od jedne utovarne postaje sa jednim deblom kao jarbolom. Za vuču je upotrijebljeno vitlo TL-3 sa tri bubnja i elektromotorom snage 20 KW. Jedan teret imao je 2 do 3 m3 čamovih trupaca. Prenos jednog tereta počevši od vezanja trupaca u svežanj [ utovara na kolica pa do istovara, trajao je 10 do 20 minuta. Srednji dnevni učinak jedne linije je iznosio 30 vožnji. U praksi je srednji dnevni učinak sa dva vitla sa iste utovarne postaje iznosio 100 ms. 397 |
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1950 str. 60 <-- 60 --> PDF |
\ Pri istovremenom radu dvaju vitlova bili su zaposleni 21 radnik (2 rukovaoca vitlova, 4 radnika na natovaru i privlačenju trupaca i debala. 2 radnika na odvezivanju tereta sa kolica, 2 radnika na trupljenju debala :na rampi, 10 radnika na utovaru u vagonete, 1 radnik na signalizaciji, te SI, li!;. »Tyler« sistem skidera (prenošenje uz. tvrdo!)´ mehaničar sa pomoćnikom kod pokretne elektrostanice PES-50, koja je davala struju za vitla i eletkrolančanicu na trupljenju). Komtjeksni dnevni učinak počevši od utovara na kolica pa do utovara gotovih sortimenata odnosno debala na vagonete iznosi je 5 m3 po jednom zaposlenom radniku. ´ SI. 12. »Tyler« sistem skidera (prenošenje niz brdo) (Skagit) 398 |
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1950 str. 61 <-- 61 --> PDF |
Poseban način montaže užeta nalazimo kod tzv. »Tyler system-a« prikazaog na slikama Il i 12. Kod ovog načina montaže užeta, uže nosač je napeto između dva jarbola i usidreno na oba kraja. Osim glavnog užeta nosača postoji i posebno uže za dizanje tereta (3 na slikama 11 i 12). Ono je na jednom kraju usidreno, a na drugom namotano o bubanj. Ovo uže prolazi kroz kolica i oko pomičnog kolotura f8 na si. 12 odnosno 9 na si. 11). O kolotur sei vješa teret koje se prenosi. Ako se vrši prenos tereta uz br,do kao na si. 11 tada se puna kolica kreću pomoću vučnog užeta 4, a prazna se vraćaju povratnim uzetom 5, Ovaj način montiranja užeta omogućava potpuno zračno prenošenje tereta naročito kad prenošenje treba vršiti preko dubokih jaraka. Ne oštećuje se niti tlo niti trupci, jer ne drljaju po zemlji. Na si. 12 prikazan je ovaj način montiranja užeta u slučaju spuštanja tereta niz stranu. Vučno uže u ovom slučaju nije potrebno, jer se kolica kreću po kosini radi djelovanja gravitacije. Povratnim uzetom 4 se vrši reguliranje brzine kolica i vraćaju prazna kolica na utovarnu postaju. Daljina prenošenja i ovdje iznosi do 425 m. * Osim ovdje iznešenih načina montiranja skidera ima i drugih. Način montiranja mora se xivijek prilagoditi terenskim prilikama. Za pokretanje skidera mogu se upotrijebiti sve vrste vitlova, a često se upotrebljavaju i vitla montirana na traktorima puzavcima. U tome slučaju cijela naprava ima još pokretljiviji karakter. U svojoj biti skiderima je slična i žičara »Wyssen« sa razlikom da dna radi na veće udaljenosti i traži više posla kod montiranja. No pitanje rada i montaže žičara nije bio predmet ovog prikaza. Zaklutčak Na ovaj prikaz ponukao nas je sve veći interes za skidere u našoj stručnoj javnosti i eventualna mogućnost primjene nekih njihovih modificiranih sistema u našim prilikama. Napominjemo da se skideri u inozemstvu upotrebljavaju gotovo redovno samo kod česte sječe na velikim površinama. Mogućnost njihove primjene kod oplodne sječe i kod sječa na manjim površinama u našim terenskim i sastojinskim uslovima treba da bude predmet ispitivanja i proučavanja. Naročito bi važno bilo proučiti mogućnost primjene skidera u gorskim predjelima Gorskog Kotara i Bosne. U koliko kod nas dođe do upotrebe skidera smatramo da treba forsirati one tipove i sisteme kod kojih se trupci kreću po zraku nal užetu nosaču, kako bi se oštećivanje tla svelo na najmanju mjeru. Bez svake je sumnje da skideri manje uništavaju tlo nego nepravilna i neuređena konjska vuča. Njihova montaža je razmjerno jednostavnabrza, efekat rada im je prilično visok i primjena nekih modificiranih sistema značila bi korak naprijed u mehanizaciji eksploatacije šuma. Kod toga treba imati na umu da se sistemi, primijenjivani u USA i SSSR-u, ne mogu jednostavno prenijeti u naše ustave. 399 |
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1950 str. 62 <-- 62 --> PDF |
Primjena skidera tražit će i izvjesne promjene u organizaciji sječine.. U stručnoj štampi drugih zemalja (SSSR) se mnogo raspravlja o raznim shemama podjele sječine na linije kao i o organizaciji rada na linijama u vezi sa upotrebom skidera. Jednom drugom prilikom osvrnut ćemo se i na. to pitanje. Upotrebi jena literatura: l1. Miller M. S. — Rešetov A. V.r Trelevka lesa lebedkamd TL-3 s rasstojanija di; 300 «i; Les. prom. br. 4/1950. 2. Teterim B. A., Trelevka lesoimaterialov »gibkoi vetvju«: Les. prom .br. 12/1949. 3. Ogui M. S., Rabota treilevocnyh lebedoik TL-3 v gornyh ´uslovijah Karpat; Les. prom. br. 11/1949. 4. Kiščenlko- T. I., Potocnyj metod trelevki i pogruzki lesa lebedikod; Les. prom. br. 12/1949. 5. Brown N. C, Logging — principles and practices in the USA and Canada. New York, 1944. 6. Gayer—Fahriciius, Die Forstbeniutzunig, Berlin 1935. 7. Skagit Steel and Iron Works — prospekt. 8. Washingtom Iron Works — prospekti. Napomena : Sistemi montaže užeta ´američkih skidera uzeti su iz Skagit prospekta gdje su načinjeni po direktivama J. Keneth Pearce, profesora eksploatacije šuma na College of Forestry univerziteta u Washingtonü. The use of skidders in logging In this article author discusses about the possibility to employ the skidders im the logging operations in Yougoslavia. The skidders and the methods of skidding and yarding in USA and SSSR are described in this article. ´ The skidders can be employed only when clear cuttings of great forest area aire made. In the mountain areas with selective cuttings, the skidders can be employed, but it is not possible to copy the methods of skidding in USSR and USA, because the stands and soil — differences which exists between the occasion in these countries and Yougoslavia. The dotty of Yougoslav specialists in the forest exploatation and logging, is to invent new methods of skidding, which oould be employed in mountain regions of Yougoslavia. 400 |