DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1952 str. 41 <-- 41 --> PDF |
Naročito su idrtjske šume prepune dubokih, teško pristupačnih jaruga, kuda je i samom pješaku teško sići, a kamoli primijeniti bilo kakvo vozilo ili spregu. Neke su duboke i preko 500 metara. Iz njih ni ItalijanfJ, poznati šumski eksploatatori, nisu uspjeli da izvuku drvnu masu. Stoga su izvjesni predjeli, puni zrelog drveta, ostali netaknuti, premda bi bila sječa tamo umjesna, već obzirom na potrebu pomlađenja šume. Po mnogim našim šumama srećemo posljednjih godina posječeno drvo, koje niie moglo da bude na vrijeme izvučeno pa je stoga propalo. Izvlačenje drvnog materijala, kako je opće poznato, najteža je i najkritičnija faza u đskoKŠćavanju šuma. Usred idrijskih šuma, na nadmorskoj visina 1087 metara leži selo Vojsko. Ovo napredno visinsko selo živi od zarade u šumi. Iz ovog sela potiče i u njemu još danas -živi Štefa n Gnezd a Još kao dječak ....... se Gnezda izvlačenjem drveta iz jaruga, najprije volovskom vučom. Godine 1929 kao 20 godišnji momak pokušao je po prvi put izvlačiti trupce ....... nategnutog čeličnog užeta-nosača i užeta, vlakača. Trupac je vezao za kolica, koja su se kretala po nosaču. Kao pogonsku snagu upotrebi © je volove. Izvlačenje je postalo lakše i jeftinije. Četiri godine kasnije, (1933), nabavio si je Gnezda stara putnički auto marke *SPA od 27 HP. Paralelno sa uzdužnom osovinom automobila namjestio je na šasiju drveni valjak u dva ležaja. Kardan je presjekao okomito na osovinu i spojio prednji dio kardana sa valjkom lancem preko dva zupčana točka. Tako može šofer jednostavno da ukopča ili iskopča motor na valjak, potpuno nezavisno od zadnje osovine automobila. Time je odvojen pogom automobila i valjke, koji služi za namotavairaje » odmotavanje vučnog užeta žičare. U ovom nadasve jednostavnom uređaju je suština i originalnost ovog motornog izvlakača, koji se inače ničim ne razlikuje od običnog automobiila. Obećajmo mijenjenje brzima prenosi se ovdje jednako na zadnju osovinu kao i na valjak. Taj isti originalni motorni izvlakač djeluje gotovo bez prekida od godine 1933 do danas. Uz motor potrebno je uže nosač od 20—22 nim^ i vučno uze od 8—10 mm. Uže nosač je napeto između gornje i donje stanice, koje mogu da budu od po jednog iačeg, užetma usidrenog, drveta. Respon zavisi ugfcvmom od terete. Gnezda je za vrijeme rata kod prenose brane u težini od po 400—500 kg upotrebljavao raspon od 1500 m bez međupotpore. Raspon zai izvlačenje tereta od 4 t iznosi, bez .međupotpora 400 m a kod tereta od 2,5 t oko 600 mi. U Idrijskiim šumama najobičniji su rasponi od 600 m. Ipak se često između obje stanice upotrebljava i po jedna međupotpora, kada trasa žičare prelazi preko nekog grebena između dva jarka, t. j . kada se trasa loimi TU vertikalnoj projekciji. SI. br. 2. Kolica za izvlačenje trupaca(ing. M. Slovnik). SI. br. 3. Kolica sa košarom za iznos drva. Košara se prazni otkopčavanjem spojki na dnu (ing. M. Slovnik). 175 |