DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 2/1953 str. 19 <-- 19 --> PDF |
L.-Sp. ta razlika iznosi 0,55 cm. U prvom slučaju visinska razlika je veća, nego razlika u visinskom prirastu srednjih stabala, a u drugom slučaju ova je razlika manja. I bez posebnog istraživanja teško je zmisliti, da bi srednje stablo u visini više priraslo, nego što je visinska razlika stabala u istoj sastojini a za isti raspon u debljini. Srednja stabla predstavljaju sredinu i po svom obliku, položaju u sastojini i visinskom prirastu, pa su srednja stabla početne i konačne sastojine po svojoj razvijenosti međusobno najviše slična. Naprotiv u istoj sastojini tanja su stabla redovno potištena, slabije razvijena i sa manjim visinskim prirastom nego deblja stabla, koja su redovno vladajuća stabla, pa imaju i mnogo veću visinu. Za određivanje kojem nizu pripada konkretna sastojina, autori uzimaju visinu centralnog stabla. Ako su nizovi pravilno postavljeni, ako im visinska krivulja odgovara stvarnom stanju, onda je teoretski svejedno, za koju debljinu mjerimo visinu stabla. Zato je suvišan komplicirani račun centralnog stabla, već se u tu svrhu može upotrebiti i plošno srednjo stablo. Pojednostavljenje pronalaska centralnog stabla odmjeravanjem 30% broja najjačih stabala daje ispravne rezultate samo za određen raspored stabala. Raspored stabala u jednodobnim sastojinama uzgojenih sa niskim proredama, kao i kod sastojina koje traže mnogo svijetla redovno je po binomskoj krivulji, t. j . srednje debelih stabala ima najviše, a broj stabala opada sa padajućim i rastućim debljinama. Naprotiv, kod prebornih sastojina, zatim kod starih sastojina, koje nisu proređivane, ili su uzgajane sa visokim proredama, osim u izuzetnim slučajevima, raspored ide po hiperboli: najviše ima najtanjih stabala, i sa rastućim debljinama broj stabala opada. U tabeli 1 i 2 izračunate su kubature stabala za bukvu i jelu prema rasporedu po hiperboli (krivulja I.) i prema binomskoj krivulji (krivulja IL), i to po mojim i L.-Sp. tabelama. Za račun po mojim tabelama uzeo sam II. bonitet, a za L.-Sp. onaj niz, koji za centralno stablo ima istu visinu, kao u mojim tabelama. Iz ovih se usporedaba vidi: 1. da razlike u ukupnoj kubaturi nisu velike, te u prosjeku iznose za bukve 2—3%, a za jelu 3—6%, 2. razlike u pojedinim stepenima su vrlo velike, te za najniže stepene iznose i do +50%, a za najviše —3 do —10%, 3. računanje centralnog stabla odbrojavanjem 30% stabala daje dobre rezultate samo za raspored po krivulji II. Za raspored po krivulji I. ovim načinom određeno centralno stablo je znatno tanje od stvarnog centralnog stabla, 4. centralno stablo nema uopće neko naročito značenje, a njegovo je računanje dosta komplicirano. Autori pridaju centralnom stablu svojstva najboljeg pretstavnika sastojine, prema njegovoj visini određuje se i pripadnost odgovarajućem nizu, a njegova oblikovisina za kontrolu računanja cjelokupne mase sastojine. U istu svrhu može isto tako dobro poslužiti i srednje plošno stablo, koje se mnogo lakše određuje. 5. centralno stablo je redovno deblje od plošnosrednjeg stabla. Isto tako sastojinski HF odgovara hf-u onoga stabla, koje je uvijek nešto jače od plošnosrednjeg stabla. To je pozitivno utvrđena činjenica, koja se nalazi u svakom boljem udžbeniku dendrometrije. No to ne znači da je sastojinski HF bliži hf-u centralnog stabla. Ovo navodim iz razloga, |