DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1954 str. 4 <-- 4 --> PDF |
Na koncu konca riječ »klijavost« označava sposobnost klijanja, a riječ »energija«, po fizici, označava sposobnost, da se izvrši neka radnja (u našem slučaju radnja klijanja). Mi dakle sposobnost klijanja u početnoj fazi označujemo internacionalnom riječi »energija klijanja«, a u završnoj fazi našom »klijavost«. U početnoj fazi proklija najveća količina sjemena. U običnom govoru rekli bismo, istina, da u toj fazi sjeme najbrže ili najenergičnije klija, ali to ne može biti razlog, da govorimo o »energiji klijanja«, pa ni o »brzini klijanja«, kad su pojmovi »energija« i »brzina« u fizici već jasno određeni. Kako je neodređen sam pojam t. zv. energije klijanja, razabire se i po tome, što je jedni, i to većina, izražavaju brojem zrna proklijalih u izvjesnom roku, a drugi karakteriziraju t. zv. energiju klijanja prosječnim vremenom mirovanja klijanja, t. j . latentnog klijanja. Prvima je dakle jedinica mjere za »energiju klijanja« broj zrna, a drugima zapravo vrij eme. Međutim, nije svrha ovoga članka, da raspravlja od »energiji klijanja « t. j . o klijanju sjemena u početnoj fazi analize, niti o pravilnosti ili nepravilnosti termina. Nema sumnje, da je za praksu od važnosti takav ili sličan faktor, u kojem bi se očitovala životna snaga sjemena već u početnoj fazi klijanja, jer bi takav faktor pored procenta klijavosti mogao poslužiti za ocjenu kvalitete sjemena. U tu se svrhu i upotrebljava sada t. zv. energija klijanja. Možda se toj t. zv. energiji klijanja pripisuje prevelika važnost uzimajući je kao neki indikator za stepen klijavosti ili izvodeći iz nje neke zaključke na procenat ponika (Haacko v »Pflanzenzahl «). Ali u to se pitanje ne ćemo dalje upuštati, jer ne spada u okvir ovog članka. Svrha je ovoga članka, da za rezultate klijanja u početnoj fazi analize klijanja t. j . za t. zv. energiju klijanja, odnosno za klijavost uopće, da matematski ispravan izraz, t. j . da vrijednost rezultata klijanja uopće ili bilo u kojoj fazi matematski pravilno izrazi. Zato je potrebno, da prije svega energiju klijanja t. j . vrijednost rezultata klijanja u početnoj fazi analize podvrgnemo svestranoj»kritici, pa da ocijenimo, može li ona doista poslužiti kao pouzdano mjerilo za određivanje kvaliteta sjemena. »Energija klijanja« kao mjerilo za ocjenu kvalileta sjemena Energija se klijanja — ostavljajući zasada po strani N o b b e a, Haacka i neke druge — obično gotovo jednako formulira. Katkada sa manje, katkada sa više opreznosti. Ta formula glasi više manje ovako: »energija klijanja« izražava se brojem sjemena (od 100), koja su proklijala u izvjesnom dijelu vremena, koje je određeno za trajanje cijele analize klijanja. Danas se obično uzima broj zrna, koja su proklijala u prvoj trećini vremena određenog za izvođenje cijelog pokusa klijanja. Mnoge autore međutim ništa ne smeta, kad jednostavno napisu: »energija klijanja « je broj sjemena... I. Jacobse n ne ulazeći u samu definiciju stilizirala je vrlo oprezno formulu za »energiju klijanja« ovako: »Energija klijanja dolazi do izražaja u procentu klijanja, koji se postigne otprilike u trećini ukupnog vremena trajanja ispitivanja klijavosti.« Vrijednost rezultata klijanja u početnoj fazi izražava se dakle količinom proklijalih zrna u razdoblju prve trećine vremena cijele analize. Iz, |