DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7/1954 str. 7 <-- 7 --> PDF |
tima šumski rasadnici: »Srednje semeno mirovanje izražava srednji broj dana za kojih se izvršilo klijanje semena. Ukoliko je mirovanje kraće utoliko je vrednost semena veća.« Dr. J. Bale n (»Šumski rasadnici« 1938.) ne distingvirajući jasno i precizno pojmove govori prilično površno o prosječnom trajanju mirovanja sjemena i donosi zaključak: »Općenito uzevši što je sjeme svježije, energija će klijanja biti jača ili što je isto, biće kraće trajanje mirovanja.« Balen ne objašnjava pobliže taj stav. Kako je gore navedeno, Zaharijev sam ističe da je srednje mirovanje klijanja grubo mjerilo, jer su po gornjem načinu računanja moguća veća izravnanja. To je slaba strana svih aritmetičkih srednjaka, koji su izračunati od mnogih elemenata vrlo različite veličine. Što su razlike među pojedinim elementima veće, to aritmetička sredina daje mutniju, nejasniju sliku o cijelom nizu elemenata. Zaharijev i Rosić računaju srednje mirovanje klijanj a za cijelo vrijeme trajanja analize, dakle zajedno i za početnu i za srednju i za zaključnu fazu klijanja. Jasno je, da je u tom slučaju srednje mirovanje klijanja grubo mjerilo za ocjenu kvaliteta sjemena, i da ono daje mutnu i nejasnu sliku o procesu klijanja. Ali ako bi se računanje srednjeg mirovanja klijanja ograničilo samo na jednu fazu klijanja, gdje su elementi mnogo bliži, recimo na početnu fazu klijanja, za koju se i računa t. zv. »energija klijanja«, moralo bi se sa takvim srednjakom dobiti vrlo oštro mjerilo za ocjenu kvaliteta sjemena, mnogo oštrije, nego što je t. zv. energija klijanja. Da proračunamo sada po Zaharijevu srednje mirovanje klijanj a za prvu fazu ranijih šematskih primjera, U prvom ekstrem, v . . . .. . . . „ - 5.5 + 10.6 + 15.7 nom slučaju iznosi srednje mirovanje klijanja T1 = —rrift-p.>— = 5 + 1U + 15 = - „„ = ----- = 6,3 dana, a u drugom ekstremnom slučaju 30 30 . . ,... _ 15.5 + 10.6 + 5.7 75 + 60 +35 nosi srednje mirovanje klijanja To = «- +n ;--— = nn = 15 + 10 + 5 30 170 = -— = 5,6 dana. Pošto je dakle srednje mirovanje u drugom slučaju manje nego u prvom, to je u drugom slučaju t. zv. energij a klijanj a veća nego u prvom, iako je i u prvom i u drugom slučaju zbroj proklijalih sjemena jednak (30 sjemena). Taj način računanja daje dakle za oba ekstremna slučaja različite rezultate i to baš u smislu gore izvedenih zaključaka. Vrijednost tih rezultata klijanja u početnoj fazi analize rasle bi postepeno od najniže do najviše permutacije t. j . od jednog ekstrema do drugog. To bi već bio jedan jak dokaz, da su naša spekulativna razmatranja ispravna, i da »energija klijanja«, kako se danas računa, ne može poslužiti kao mjerilo za ocjenu kvaliteta sjemena. Srednj e mirovanj e distingvira prema tome suptilnije unutrašnje osobine sjemena nego energija klijanja, koja se izražava samo brojem zrna proklijalih u određeno vrijeme. |