DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1-2/1955 str. 16 <-- 16 --> PDF |
vencijska distribucija vremena prijelaza za jelu ima pozitivnu asimetriju izuzevši najtanje stepe ne. Prema tome odnos (7) vrijedi za sve debljinske stepene izuzevši najtanje^ To me je potaknulo na to, da sam u četiri pokusne plohe (»Stari Zaturni« II, 4, b; »Belevine« VII, 1, d; »crna Hloja« 1 i II) u fakultetskoj šumariji ZALESINI bušio jelova stabla ispod taksacijske granice, t. j . u debljinskim stepenima (5), (10), i (15) cm. Konstatirao sam, da u najtanjim debljinskim stepenima (5), (10), (15), (20) i (25) cm asimetrija frekvencijske distribucije vremena prijelaza može biti i negativna i pozitivna, no ova posljednja je češća i izraziti ja. Na pokusnim plohama »Stari Zaturni« i »Belevine» odnos (7) vrijedi i u najtanjim debljinskim stepenima (5), (10), (15), (20) i (25), što će reći, da je i u tim debljinskim stepenima asimetrija frekvencijske distribucije vremena prijelaza pozitivna, kao što je to gotovo redovito slučaj u debljinskim stepenima većima od (25) cm. Odnos (7) vrijedi u većini slučajeva i za debljinske stepenove u hrastovim i smrekovim šumama. Izuzeci se pojavljuju najčešće u tanjim debljinskim stepenima. Na temelju pokusa i istraživanja, što sam ih izvršio u našim šumama, prema tome, izlazi, da je frekvencijska distribucija vremena prijelaza slična asimetričnoj distribuciji varijanata, prikazanoj na slici 2. Izuzeci, koji se pojavljuju ponajviše u tanjim debljinskim stepenima, nemaju praktične važnosti, prvo, jer prirast tanjih stabala obično ne uzimamo u račun i drugo, jer negativna asimetrija nije jako izrazita. Primjena Zbog pozitivne asimetrije frekvencijske krivulje vremena prijelaza medijan je kraći od aritmetičke sredine. To je razlog, da medijan individualnih vremena prijelaza, uzet kao srednjak, daje kod obračuna prirasta veće rezultate nego aritmetička sredina, a u većini slučajeva manje nego harmonična. Prema tome se pomoću medijana individualnih vremena prijelaza dobivaju realniji rezultati o prirastu nego pomoću aritmetičke sredine. Kod praktičnih radova medijan ima — osim toga — dvije prednosti pred aritmetičkom i harmoničnom sredinom. Prva se prednost sastoji u tome, što se medijan može mnogo brže odrediti, jer ne treba zbrajati individualna vremena prijelaza. Druga prednost medijana jest u tome, što se izvrći s gustim godovima ne moraju precizno analizirati. Pogreške, koje obično nastaju pri brojenju gustih izvrtaka utječu, dakako, na aritmetičku i harmoničnu sredinu, ali ne utječu na medijan. To su razlozi zašto sam u studiji »Tablice postotka prirasta« šumar. list. br. 9—10 od 1954., predložio našoj šumarskoj operativi, da se služi medijanom individualnih vremena prijelaza pri utvrđivanju prirasta pomoću Presslerov a svrdla, premda bi s teoretskog gledišta bilo ispravnije uzeti harmoničnu sredinu kao srednjak. Aritmetička sredina individualnih vremena prijelaza ne dolazi u obzir, jer daje osjetljivo preniske rezultate za prirast, te je stoga već prije više od 20 godina napuštena pri utvrđivanju prirasta (REY, 1931). Uzgred spominjemo, da usprkos svemu tome neki (na pr. ČOKL, 1954) još uvijek primjenjuju aritmetičku sredinu individualnih vremena prijelaza kod obračuna prirasta, što je, dakako, anahronizam u današnje vrijeme. 14 |