DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 9-10/1957 str. 46     <-- 46 -->        PDF

Iz gornjeg pregleda literature vidi se da je žir sladuna vrlo oskudno
opisan i da su date dimenzije jednih autora dvostruko veće od dimenzija
drugih. Dijapazon dimenzija je sledeći: u dužini od 12,5 mm (Camus)
do 50 mm (Stefanov i Gančev), au širini od 10 mm (Camus) do
20 mm (Schwarz) . Za oblik izlazi da je eliptično-duguljast t. j . manje
više simetričan u odnosu na srednji poprečni presek žira (eliptično-duguljast),
do nesimetričan t. j . širi u donjem delu (jajasto-eliptičan).


U pogledu težine podaci navedenih autora kreću se oko srednje vrednosti
od 500 komada u 1 kilogramu. Veoma malo razilaženje u podacima
o težini ne govori, po našem mišljenju, o homogenom materijalu, već o
tome da su korišćeni uvek isti izvori literature.


Materijal i metodika merenja. Za istraživanja čiji su rezultati dati u ovome
radu poslužio je žir sladuna sakupljen u oktobru i novembru 1955. godine. Zir je
sabiran sa zemlje po opadanju i to odvojeno po pojedinim stablima i lokalitetima
odnosno staništima. Sva se naša merenja odnose na određena, pojedinačna stabla.
Ova su stabla većinom obeležena, da bi se i u budućnosti, pratila njihova fruktifikacija,
fenološke faze i odredilo njihovo detaljnije taksonomsko mesto. Ukupno je
sabran materijal od 31 stabla: 7 stabala u Košutnjaku, 8 stabala na Avali, 7 stabala
kroj Vrnjačke Banje i 9 stabala kraj Loznice. Stabla pomenutih nalazišta su iz
sličnih ekoloških uslova. Važniji približni podaci o staništima i stablima sa kojih
je sabran žir su sledeći:


Avala . Nadmorska visina: 340 metara. Nagib: 5°. Ekspozicija: pretežno južna.
Sklop: 0,5—0,8. Visina stabala 7—10 metara. Prsni prečnik: 20—40 cm. Geološka
podloga: peščari Donje Krede. Zemljište: gajnjača. Tip šume: Quercetum confertaecerris
aculeatetosum J o v.


Košutnjak . Nadmorska visina: 180 metara. Nagib: ravno. Sklop: 0,3—0,8.
Visina stabala: 8—14 metara. Prsni prečnik: 30—40 cm. Geološka podloga: peščari
Donje Krede. Zemljište: gajnjača. Tip šume: Quercetum confertae-cerris aculeatetosum.


Okolina Vrnjačk e Banje . Nadmorska visina: 240 metara. Nagib: 6°. Ekspozicija:
pretežno zapadna. Sklop: 0,4—0,8. Visina stabala: 8—12 m. Prsni prečnik:
30—45 cm. Geološka podloga: neogeni sedimenti. Zemljište: podzol. Tip šume: Quercetum
confertae-cerris R u d.


Okolina Loznice . Nadmorska visina: 200 metara. Nagib: 12°. Visina stabala:
10-—23 m. Prsni prečnik: 25—105 cm. Geološka podloga: neogeni sedimenti. Tip
zemljišta: podzol. Tip šume: Quercetum confertae-cerris hieracietosum prov.


Merenje težine žira vršeno je dok je bio svež t. j . u roku od 1—2 dana po
sabiranju odnosno dolasku sa terena. Na taj način dobijeni podaci vrede za svež
žir, kratko vreme po njegovom opadanju i sabiranju t. j . pre nego dođe do znatnijeg
isušivanja. Ovo pak, kako će biti izneto, može da bude vrlo jako. Samo merenje
težine žira vršeno je na tehničkoj vazi sa tačnošću do 0,1 grama. Ukupno je merena
težina žira sa 25 stabala. Sa staništa u okolini Loznice meren je žir samo sa tri
stabla. Prosečno je mereno oko 360 komada žireva sa svakog stabla odnosno ukupno
oko 9000 žireva. Na osnovu merenja težine pomenutog prosečnog broja sa pojedinih
stabala, proračunato je za svako stablo, koliki broj žireva ide u 1 kilogram odnosno
težina 1000 komada žireva.