DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 5 <-- 5 --> PDF |
POŠUMLJAVANJE NA DENÖVSKIM APENINIMA* (RIMBOSCHZMENTI SULL APPENNINO GENOVESE) Dr. Giuseppe Banti, Denova Grb provincije Đenova nosi dvoglavu Janusovu sliku i savršeno odražava kroz ovu simboliku posebni karakter lokalne ekonomije, koja je s jedne strane upućena na industriju i trgovinu sa mnogobrojnim poduzećima (od kojih mnogi izrađuju produkte u vezi sa morem) i sa velikim prometom, a s druge strane na planinsku poljoprivredu i šumarstvo obzirom na planine i strme padine, koje su u većini slučajeva oskudne obraslom zemljom, opaljene suncem i šibane vjetrovima. Od kolike je važnosti šumarstvo za ove krajeve vidjet ćemo jasno uzmemo li u obzir, da od cjelokupne produktivne površine, koja iznaša 169.494 ha, 132.018 ha (77,8%) pripada teritoriji općina koje su klasificirane kao planinske. Zanemari li se administrativni kriterij i uvaži samo fizički, tada površina nizinskih terena (ili terena sličnih nizinskim kao što su na pr. relativno velike doline) iznaša 6"/o od produktivne površine. Podjela produktivne površine s obzirom na kulturu, koja na njoj uspjeva je slijedeća: zasijane površine 28.699 ha ili 16,(f/o; kulture specijalnog drveća 11.615 ha ili 6,9%; stalne krmne kulture 32.173 ha ili 19%; šume 86.177 ha ili 50,8%; neobrađeni produktivni tereni 10.830 ha ili 6,4%. * Za Šumarski List napisao dr. Guseppe Banti, šef šumarskog inspektorata za provinciju Đenova. Članak smo objavili smatrajući da će naše stručnjake interesirati radovi smirivanja bujica i pošumljavanja u obalnom području Italije, koje ima po svojim klimatskim i pedološkim uslovima sličnosti sa nekim našim krajevima. Članak je preveo dr. M. Androic. |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 6 <-- 6 --> PDF |
Isto tako interesantni su i podaci o stanovništvu ovog teritorija. Od ukupno 921.723 stanovnika otpada na grad Đenovu 680.563, a od ostalih 241.160 stanovnika 127.942 ili 53% nastanjeni su u općinama, koje su uvrštene u planinske. Sume dakle zauzimaju značajnu površinu od 86.177 ha. Jedan dio su niske jače ili slabije degradirane ili posve degradirane više ili manje ogoljele šume. 10.830 ha su neobrašteni tereni, koji čekaju na obradu. Misli se da bi se otprilike polovina ovih površina mogla pretvoriti u pašnjake, dok je druga polovina izrazito šumska površina. Jasno je međutim, da su za pošumljavanje određene površine, na kojima se ono može provoditi, a da se ne remeti ekonomija brdskog stanovništva, koje predstavlja ne malo opterećenje od 96 stanovnika po km2 (stanovništvo po km2 ne računa se po totalnoj površini, jer bi uzimanje u obzir broj stanovnika građa Đenove iskrivilo značenje statističkog računa). Postoji veliko razumijevanje za akciju podizanja novih šuma i melioraciju već postojećih šuma. Dovoljno je, da se sjetimo da je 1872. godine bio osnovan konzorcij za pošumljavanje između države i provincije Đenova sa proračunskom svotom, koja je u to vrijeme bila znatna (20.000 Lira godišnje). Bilo je to punih pet godina prije donošenja zakona o šumama, koji je to načelo ozakonio. Pošumljavanja koja se vrše u provinciji Đenova mogu se podjeliti na temelju financijskih izvora na: 1. pošumljavanje koje financira konzorcij za pošumljavanje. Ova ustanova je izravni nasljednik konzorcija osnovanog 1872. godine, o kome smo već govorili; sredstva su se postepeno povećavala prilagođavajući se različitoj vrednosti monete, dok nisu godine 1952. dostigla svotu od 2,000.000 L godišnje, od koje je, prema pravilima konzorcija, polovinu davala država, a polovinu provincija Đenova. Godišnji se pak bilans povećavao dobrovoljnim prilozima: trgovačke komore, provincijske turističke ustanove, autonomneg konzorcija općine đenovske luke i općine Đenova, pa je konačna suma iznašala 3,5 do 4 milijona. U prošlosti su bila izvršena pošumljavanja u perimetrima: 1. B a d i a u općini Tiglieto; 2. Boco- Bailera i Zatta u općini Borzonasca; 3. M. Bozale u općini Borzonasca; 4. M. Ghiffi općina Borzonasca; 5. Rio delle Brigne u općini Rossiglione; 6. M. di Portofino u općinama Camogli, Portofino i S. Margherita; 7. M. Cordona općina Đenova; 8. M. Fasce općina Đe- nova; 9. M. More općina Đenova; 10. M. Peraldo općina Đenova. Danas je pošumljavanje na perimetrima nabrojenim pod 1 do 7 osigurano, no to se ne može kazati i za one pod brojem 8 do 10, zbog ogromnih šteta, koje su biljke pretrpjele ovdje za vrijeme rata ili odmah poslije njega, bilo uslijed požara, koji se nisu mogli na vrijeme gasiti, bilo zbog bespravne sječe, koja se nije mogla spriječiti. Nakon što je prošao prvi poslijeratni period sređivanja, ponovno se započelo sa radovima u zoni M. P e r a 1 d o, koju okružuju stare zidine iznad centra grada, u početku, prema mogućnosti godišnjih izdataka a poslije na osnovu izrađenog projekta, koji je predvidio pošumljavanje cijele površine od 36 ha golih terena, koji pripadaju općini Đenova, u vremenu od 10 godina i ukupnim troškom od 29,000.000 Lira, uključivši ovamo radove održavanja i naknadne radove. Ovi posljednji imaju veliku važnost zbog prohodnosti nove šume, koja se nalazi u neposrednoj blizini centra grada Đenove. U 148 |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 7 <-- 7 --> PDF |
sva tri promatrana perimetra financiranje radova vršilo se na osnovu zakona od 29. IV. 1949., o kojem će se poslije govoriti. 2. Radovi pošumljavanja i uređivanja brdskih teren a financiranih na temelju zakona 29. IV. 1949. (Mjere za upućivanje na rad i pomoć nezaposlenim radnicima.) Ovi su se radovi nakon skromnog početka veoma dobro razvili u provinciji Denova, zahvaljujući elastičnoj proceduri financiranja, i pridonijeli su snažnom popravljanju brdskih zona na jednoj ne maloj površini, ostvarujući djelo za koje je postojalo duboko razumijevanje. U razdoblju 1951.—1956. bilo je skoro 60 radilišta na kojima se vršilo pošumljavanje i uređivanje bujica. Upravu na 44 radilišta imala je šumska administracija, a na ostalih 16 općine, ali pod tehničkim vodstvom šumarske administracije. Radilo se u 30 zona razdjeljenih na 13 općina. Na 34 radilišta vršili su se radovi pošumljavanja, na 20 uređivanje bujica, a 6 radilišta bila su rasadnici, u kojima su se proizvodile potrebne sadnice. Radilo se međutim o jednom skupu radova, koji su se harmonično odvijali u zonama, gdje je intervencija bila najpotrebnija. 3. Radovi na uređivanju bujica. Ovi radovi bili su prvi puta ozakonjeni zakonom o šumama 1923. g. a 1928. g. financiranje je bilo regulirano prvim zakonom o općoj melioraciji. Napokon 1950. god. financiranje ove važne grupe radova osigurano je zakonom (izvršenje naročitih radova u općem interesu u Sjev. i Centr. Italiji), koji je bio u početku ograničen na razdoblje 1950. do 1960. g., a poslije produžen za 5 godina. Za slivove, koji su potpadali pod uređenje bujica, Zakonom su također osigurana novčana sredstva. Ovaj skladni zakonski kompleks dozvolio je izvršenje radova u slivovima : Bisagno, Boate, Lerone, Polcevara, Scrivia i Tr ebb i a. U poslijednje vrijeme pripojen je ovamo i sliv Lavagna, o kome će se u buduće provoditi radovi. Raspolaganje sa sigurnim sredstvima omogućilo je uspješan rad. 4. Radovi na pošumljavanju, obnovi degradiranih šuma i otklanjanje štetnih posljedica, koje je oluja nanijela zaštitnom travnom pokrovu. Na ovome polju doneseni u najnovije vrijeme potpuni zakonski propisi (Zakon od 1952. godine). Usprkos kratkog perioda od kada se primjerno taj Zakon, financijska sredstva, koja redovno stoje na raspolaganju, dozvoljavaju, da se izvrše zamašni radovi pošumljavanja, iako ovi redovno nisu jedini i najvažniji, koje tim sredstvima treba izvršiti. Naročito je bilo moguće izvršiti pored pošumljavanja golih terena melioriranje starih degradiranih kestenika i otkloniti štete, koje su nastale 19. septembra 1953. prilikom velikog nevremena u dolini rijeke Trebbia. Metode rada, upotrebljene vrste drveća i podaci o postignutim rezultatima Potrebno je znati da teritorij provincije Denova obuhvaća prostor od morske obale do brda Maggiorasca na 1799 m nd. vis. Pored toga smješten je na hrptu apeninske oborinske razdjelnice, pa je i ta činjenica uzrok znatnih raznolikosti uslova za vegetaciju. Dok na južnim stranama, koje su siromašne zemljom, vlada duga suša, dotle zona na hrptu ima |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 8 <-- 8 --> PDF |
veoma povoljan oborinski režim, jer sretanje hladnih struja, koje silaze sa sjevera sa onim toplim saturiranim vlagom, koje se penju sa juga, izaziva zgušnjavanje vodene pare i kišu. Takva povoljna situacija je na sjevernim padinama na dosta širokom pojasu, koji završava suhim dolinama u kojima vegetacija trpi bilo od ljetne ili zimske suše, izazvane ljeti toplim a zimi hladnim vjetrovima uvjek bez vlage. sT» ´-* Priprema terena na radilištu za pošumljavanje u općini Rezzoaglio. Preparazione del terreno a mezzo cantiere di rimboschimento in Comune di Rezzoaglio Raznoličnost abienta, koga smo u glavnim crtama opisali, nalaže i potrebu raznih terenskih radova i primjenu raznih vrsta drveća. Gradoni su dali dobre rezultate u svim predjelima i na svim tipovima terena. Budući je ovaj način skup, kombinirali smo ga sa jamama od 0,4 x 0, 4X0,4 m tako, da su na jedan red gradona dolazila dva reda jama. Na gradonima smo vršili samo sijanje ili sijanje i sadnju. Veliki nagib terena na kojem smo morali pošumljavati nije dozvoljavao, da se upotrebe metode, koje se baziraju na umjerenoj površinskoj obradi zemlje: po nekoja manja površina obrađena tu i tamo takovom metodom imala je potpuni uspjeh u ovakovom abientu, pa je klijanje sjemena i razvoj biljaka bio neuporedivo bolji od onoga, koji se pokazao na susjednim terenima, pa čak i na gradonima. Penjući se prema zoni sa češćim i bolje raspoređenim oborinama, iz ekonomskih razloga davali smo prednost jamama već spomenutih dimenzija. 150 |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 9 <-- 9 --> PDF |
Upotreba sadnje u jamice pravljene sadiljem na malo stabilnim glinastim terenima nije dalo zadovoljavajuće rezultate, pa smo je morali napustiti. U takvim slučajevima, u kojima se mora izbjegavati infiltracija i sakupljanje vode radi održavanja stabilnosti nagnutog terena, sadnja se ograničavala na površine, koje leže odmah iznad malih gradnja za učvršćenje terena (suhozidi i si.), gdje još ima malo rahle zemlje. Na taj način nije se poremetila ravnoteža nagnutog terena. Međutim na drugim terenima od onih srednje kompaktnih do onih mekših, koji su razumije se uvijek prirodno razrahljeni zbog djelovanja obrušavanja, ovaj je sistem također dao dobre rezultate. . Kod izbora vrsta drveća potrebno je bilo voditi računa o protivurječnim faktorima: s jedne strane potreba primjene vrsta, koje se prilagođavaju općenito nepovoljnom pedološkom abientu, s druge strane potrebi da se podignu trajnije šume, da bi se na taj način izbjeglo ponovno umjetno pošuljavanje kada pripremne vrste budu dostigle svoju zrelost. Upotreba četinjača bila je ograničena, jer je poslije predstavljala opasnost za požare, koji svake godine prouzrokuju velike štete i protiv kojih ne postoje sigurna i efikasna sredstva obrane. Protivpožarne prosjeke, |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 10 <-- 10 --> PDF |
iako donekle služe kao prepreka za širenje vatre, ne mogu ovu spriječiti kad puše vjetar, koji je karakterističan za ove brdske krajeve. Uzimajuć u obzir ove prilike na južnim padinama do cea 450 do 500 m nad. visine združili smo crniku i primorski bor (Quercus ilex i Pinus pinaster). Četinjače kod toga vrše funkciju meliorativne vrste, a u drugome redu izgrađuju sloj stabala iznad niske šume povećavajući na taj način produkciju. Male površine sa bogatijim terenom koristili smo na taj način, da smo unašali u spomenutu smjesu vrsta i druge lišćare i četinjare, čije je drvo vrijedno kao na pr. Fraxinus excels., Fr. ornus, Acer pseudoplatanus Celtis australis, Prunus avium, Juglans regia (samo sporadično), Quercus rubra, Cupressus sempervirens (od ovoga smo izabirali u rasadniku biljke, koje su vjerojatno pripadale varietetu horizontalis), Cupressus arizonica, Pinus pinea. Quercus ilex sijali smo isključivo na gradone; Pinus pinaster na gradone ili u jame a samo rijetko na gradone izuzev Quercus rubra i Pinus Pinea, koje smo sijali na gradone, a čije biljke su se sadile bilo na gradone bilo u jame (Quercus rubra jednogodišnje biljke, Pinus pinea četirigodišnje sadnice u loncima). Sijanje i sadnja vršilo se od jeseni do idućeg proljeća gotovo neprekidno preko cijele zime. Sijanje se borovim sjemenom ponekad nastavljalo do polovine maja a hrastova do prve polovine juna, bez ikakvih neprilika. Zadnje kiše padaju ovdje oko 10. do 15. jula, pa ponik ima vremena da raste" i da se učvrsti prije suše, koja se javlja između 10. i 15. augusta. Sadnja se ne vrši poslije 10. do 20. aprila. Prije toga biljke su se sadile sa golim korjenjem. Primjećeno je da je taj sistem pogodan za lisnato drveće, dok je za Pinus pinea, Cupressus sempervirens, Cupressus arizonica ustanovljen maleni postotak primanja. Orjentirali smo se dakle na uzgoj biljaka u loncima što je bilo moguće primjeniti bilo uslijed toga, što se upotrebljava ograničen broj takvih biljaka, bilo zbog toga što je općina Denova ustupila takve biljke za upotrebu u posebnim zonama. U nekojim slučajevima bila je upotrebljena Robinia pseudoacacia i Ailanthus glandulosa: sa prvom se je htjelo pokriti i učvrstiti odro njene površine i ono što su Nijemci uništili gazeći po bregovima okolo Đenove za vrijeme prošlog rata. Htjeli smo s time da spriječimo odnošenje vodom zemlje, koja je ispunjavala ove duge jarke, koji su često slijedili liniju najvećega pada. Druga vrsta upotrebljena je naročito na suhim terenima izloženim vjetru (kao što su na pr. bijeli vapnenci kod M. Gazzo) i na serpentinama na morskoj obali kod Čogoleta. Od obadvije vrste upotrebljene su jednogodišnje biljke, koje smo sadili sa golim korijenjem bez ikakove smetnje. Od Ailanthusa upotrebljavali smo također reznice sa izmjeničnim rezultatima. U gornjim zonama u kojima ne postoje mogućnosti, da se upotrebi Quercus Ilex upotrebili smo Quercus lanuginosa i Quercus cerris, a na nekim svježijim terenima Quercus podenculata. Pinus pinaster mješali smo sa Pinus nigra. Sadnja je vršena ili u jame ili s vremena na vrijeme na gradone. Pinus pinaster je vrlo dobro uspjevao na prilično velikim nad. visinama, bez nekih vidljivih smetnji; tako na Mont e Maggi o (Savignone) vegetira savršeno na 970 m nad. vis. a na M. Castelletto (Montoggio) čak i na 1000 m. Od Pinus nigra zbog izvanrednih razloga |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 11 <-- 11 --> PDF |
upotrebljene su dvo ili trogodišnje biljke i presađivane sadnice od 3 do 4 godine (1 b + 2 p ili 2 b + 2 p); kod prihvaćanja nisu se primjetile vidljive razlike, što se tiče daljnjeg razvoja, dvije godine provedene u šum. vrtu pokazale su se vrlo korisnim, ^>%^WH Bujično područje rijeke Trebbie. Stete prouzrokovane na padini sa poljoprivrednom kulturom bujicom od 19. septembra 1953. Comprensorio di bonifica montana del fiume Trebbia Danni provocati in una pendice a coltura agraria dall´alluvione del 19 Settembre 1953. b) Dopo il primo intervento **´A´, I ovdje su se stvorile grupe lisnatog drveća i poznatog vrijednog igličastog drveća: dok među prvo spada drveće već spomenuto, među četinjačama Cupressus sempervirens je zamijenjen Pseudotsugom douglasii ledrus atlanticom, Ceđrusom deodarom, a u nekim slučajevima s Abies alba Treba istaći u tom pogledu da dok Pseudotsuga douglasii, Cedrus deodara i Abies alba uspjevaju relativno lako, dotle Cedrus atlantica predstavlja mnogo veće poteškoće tako, da su u toku ispitivanja, da li se isplati uzgoj u loncima kao i za obe vrste roda Cupressus. Najzad su se na najvišoj zoni prihvatile Pinus nigra, Abies alba i ™jS b l f douglasii sa ponekim grupama skupocjenog lisnatog drveća naročito Fraxinus excelsior i više Acer sp., i biljke Fagus silvatica, Quercus Cerris i Quercus sessilif. Budući su gradoni uglavnom upotrebijeni na na suhijim padinama, zbog strmine, expozicije ili zbog pomanjkanja zemlje, biljke i školovane biljke su jednostavno sađene po jamama kao i po 153 |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 12 <-- 12 --> PDF |
gradonima, bez ikakovih smetnji osim kod Fagus silvatica, koja je uvijek dala osrednje rezultate bilo kao školovana ili neškolovana i to neovisno o načinu terenskog rada. Da se može s Abies alba postići dobar uspjeh svjedoče rezultati stari 40 godina po raznim mjestima ove apeninske zone. Novija je upotreba Psedotsuga douglasii a 15 god. njezine uspješne primjene daje također dobre nade. Posebnu pažnju zaslužuje primjena Pinus nigra: ova je vrsta dugo vremena imala posebnu slavu, ali nije bila uvijek u pravi čas primjenjena, dajući prema tome dobre i loše rezultate. Ako hoćemo sada nakon duže primjene, da dademo sud o njoj moramo uzeti u obzir sve okolnosti, pa ćemo doći do zaključka, da se radi o dragocjenoj vrsti, koja nikako ne zaslužuje da bude odbačena, kao što su to neki htjeli; kao i sve vrste drveća uspjeva na tlu koje mu odgovara i na taj način imamo drvo, koje je malo napadnuto od parazita (naročito Cnethocampa pityocampa) i koje se u zajednici s drugim vrstama (naročito listopadnim) obnavlja i tako održava šumu. Izborom pak prigodnih varijeteta dobivaju se debla lijepog oblika, dobrog rasta. Više se i ne može zahtjevati. U nekim se krajevima također upotrebila Picea excelsa. Da izbjegnemo loše interpretacije, reći ćemo, da ta vrsta pokazuje veliku vitalnost, koja se odrazu je u znatnom postotku primitka biljaka nakon prenosa na stalno mjesto, u brzom rastu bar u prve 2 god. života i napokon u prilagođavanju siromašnim terenima. Važno je, da se brzo stvori biljni pokrov terena, kako bi se izbjegle štete hidrogeološkog karaktera. Prema tome ne smije se zanemariti takva vrsta drveta, o čijim smo svojstvima već govorili a s druge strane ne moraju nas previše zabrinjavati šume, koje će nastati. Biti će to mješovite šume iz kojih ćemo moći ukloniti vrste, koje su u pitanju, proredama. U prošlosti pak sadio se Pinus silvestris; ova vrsta je sada zanemarena zbog toga što se slabo prilagođuje abijentu i zbog osrednje postignutih rezultata. Do sada se radilo o pošumljavanju stabilnih terena, (ili bar toliko stabilnih da se je mogla izbjeći primjena sistema površinskog učvršćenja) koji dozvoljavaju da biljke uhvate korjena. Nevrijeme je 19. septembar 1953. između ostaloga prouzrokovalo mnoga odronjavanja, koja smo morali zaustaviti ogradama, zidovima, travnim pokrovom, a poslije pošumljavanjem: posadila se ovdje uglavnom Robinin pseudoacacia i Alnus glutinosa; kao sporedne vrste Fraxinus excelsior, Fraxinus ornus i Acer pseudoplatanus sadnjom biljaka, dok su se Quercus cerris i Quercus lanuginosa sijali. Rezultati su bili odlični. Kao zadnje razmotrit ćemo obnovu degradiranih šuma. Radi se isključivo o području kestenovih šuma, o plodnim kestenovim stablima, koja su vrlo stara i prorj edena, različito napadnuti od Endothie, na terenu obraslom Callunom i drugim grmljem. Ukoliko je bilo panjača i ove su bile napadnute Endothiom, a stabla su se više ili manje sušila. U takvim slučajevima pošumljavalo se isključivo sadnjom u jame. Prije toga izvršena je sječa starih stabala i izbojaka iz panja. Vrste upotrebljene ovdje bile su: Abies alba, Pseudotsuga douglasii, Pinus nigra i Cedrus đeodara; nisu se upotrebljavale listače, iako su stogodišnji kestenovi, često u stanju propadanja dokazali, da ta upotreba 154 |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 13 <-- 13 --> PDF |
> iNHfli -I Uređivanje bujica u slivu rijeke Trebbie. Radovi pripreme terena. Sistemazione .idraulico-forestale del bacino montano del fiume Trebbia. Lavori di preparazione del terreno nije izlišna, zadivljujući svojom vitalnošću ne samo ondašnje stanovništvo, nego i stručnjake, koji su tamo radili. Kao zaključak međutim može se kazati, da je sistem pripreme terena i izbor odgovarajuće vrste drveća uz ekološke uslove onaj faktor kome treba zahvaliti relativno smirenje ovih terena u koliko se tiče goleti na đenovskim Apeninima. Teškoće se međutim očituju u problemu očuvanja biljaka u prvom životnom ciklusu zbog opasnosti požara. U proljetnom periodu dosta se ovdje razvija bogata travna vegetacija, koja nije iskorištena uvijek zbog svojih škrtih pašnjačkih svojstava i zbog toga što vlasnici ne smatraju ovo korišćenje rentabilnim. Kada nastanu suše i teren se potpuno osuši dovoljna je tada jedna mala neopreznost, pa da prouzroči požar. Neugašena šibica ili opušak cigarete dovoljni su da izazovu neobično velike devastacije. Protupožarne prosjeke ne mogu spriječiti nesreću ,iskre bivaju vjetrom prenošene na izvjesnu daljinu, prouzrokujući uvijek nove požare tako, da su cijele strane obuhvaćene vatrom, ostavljajući žalosne tragove uginulih biljaka, koje liče na neki crni pokrivač. Kada je šuma od četinjača, pojedini primjerci koji ostaju iza požara liče na prave crne skelete. Brdsko stanovništvo dobrovoljno intervenira na prvi poziv, ali ma kako ova intervencija bila brza štete se ne mogu izbjeći. Već dugo vremena poduzimlje se propaganda i upute za gašenje požara počam od elementarnih škola kroz štampu, manifeste, projekcije i konferencije. Očekujući da ove akcije donesu ploda mješaju se četinjače i listače, koje su velikim dijelom otporne na požare i koje se mogu brzo reproducirati. RIASSUNTO . La superficie territoriale della provincia di Geneva e costituita per il 5"/o circa da fondi valle pianeggianti, e per il rimanente 95% da pendici piti o meno ripide e, specialmente sul versante marittimo, spesso povere di terra. Se poi si considera la ripartizione delle colture si rileva che della superficie produttiva (ha. 169.494) il 50,8°/o e occupato da boschi, il 190/n da pascoli, prati-pascoli e prati permanenti ed il 6,40/o da incolti produttivi, contro appena il 23,8B/o di serninativi e colture legnose specializzate. |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 14 <-- 14 --> PDF |
Deriva da quanto sopra l´importanza che l´economia della zona montana assume nel quadro della economia generale. D´altra parte vi sono ancora vaste possibilitä di rimboschimento, sia perche circa la metä della superficie degli incolti produttivi e costituita da terreni a vocazione nettamente forestale, sia perche superfici notevoli, censite come boscate, sono occupate da boschi piü o meno degradati. Attualmente i rimboschimenti vengono effettuati a mezzo dei seguenti finanziamenti: 1° Consorzio Provinciale di Rimboschimento costituito fra lo Stato e la Provincia di Genova, che lavora attualmente nel perimetro del M. Peraldo in Comune di Genova. 2° Cantieri scuola di rimboschimento e di sistemazione montana, finanziati dalla legge 29. 4. 1949 n° 264 recante »Provvedimenti in materia di avviamento al lavoro e di assistenza dei lavoratori involontariamente disoccupati«. Con tale finanziamento sono stati svolti 60 periodi di lavoro (cantieri-scuola) che hanno interessato 30 zone ubicate in 13 comuni diversi. 3° Lavori di sistemazione idraulico-forestale dei bacini montani, considerati per la prima volta in maniera organica dalla legge forestale del 1923 e finanziati successivamente dalle leggi per la bonifica integrale del 1928 e del 1933 ed infine dalla legge 10. 8. 1950 n° 047 riguardante la »Esecuzione di opere straordinarie di pubblico interesse nell´Italia settentrionale e centrale«. Questo gruppo comprende gli importanti lavori in corso nei hacini montani del Bisagno, Boate, Lerone, Polcevera, Scrivia e Trebbia. Nei prossimi esercizi verranno iniziati lavori anche nel Lavagna. 4° Lavori di rimboschimento e ricostituzione vegetale protettivo, causate da nubifragi nei comprensori di bonifica montana. Con fondi della bonifica montana e stato possibile intervenire nel comprensorio del Trebbia per effettuare lavori di ricostituzione di vecchi castagneti degradati e per riparare i danni causati dal nubifragio del 1953. I sistemi di lavorazione del terreno adottati sono quelli tradizionali a buche di m. 0,40X0,40X0,40, ed a gradoni, mescolando le une agli altri in modo da contenere la spesa nel minimo possibile. Cosi, nella parte piü bassa, i gradoni hanno avuto una importanza maggiore (due file di buche fra un gradone e l´altro) che in quella piü alta (solo buche). La lavorazione andante superficiale (aridocoltura) non ha pctuto essere adottata per l´acclivitä del terreno. L´uso della piantagione in fori praticati col palo, infine, e stata limitata ai terreni piü sciolti, in quanto negli altri ha date cattivi risultati. Per quanto riguarda le specie legnose, si e mirato a costituire boschi con elevati caratteri di permanenza e tali da non restare distrutti nel deprecato, ma non infrequente, caso di incendi. Si sono quindi consociate le latifoglie alle conifere usando nella zona piü bassa Quercus Hex e Pinus Pinaster ed arricchendo il bosco con gruppi di Fraxinus excelsior, Fraxinus Ornus, Acer Pseudo-Platanus, Celtis australis, Prunus Avium, Juglans regia, Quercus rubra, Cupressus sempervirens (var. horizontalis), Cupressus arizonica, Pinus Pinea. Quercus Hex e Pinus Pinaster sono stati usati solo per semina; Quercus rubra e Pinus Pinea tanto per semina che per piantagione; le altre specie solo per piantagione. Criterio generale e stato quello di adibire i gradoni alia semina ed eccezionalmente alia piantagione; le buche invece sono state usate, di regola, per la piantagione e solo nei casi piü favorevoli per le semine. Sui terreni franosi o facilmente erodibili si e impiegata Robinia Pseudo-Acacia e su quelli piü aridi e battuti dal vento Ailanthus glandulosa. Nella zona superiore sono stati impiegati Quercus lanuginosa e Quercus Cerris, in luogo di Quercus Hex, fra le latifoglie; a Pinus Pinaster si e associato Pinus nigra; Cupressus sempervirens e stato sostituito da Pseudotsuga Douglasii e in qualche caso da Abies alba. La zona piü alta infine ha accolto piantagioni di Pinus nigra, Pseudotsuga Douglasii ed Abies alba con gruppi di latifoglie pregiate e con semina di Fagus silvatica, Quercus Cerris, Quercus sessilis. Talora si e usato Picea excelsa, che attecchisce con notevole facilitä e sviluppa abbastanza rapidamente, come specie non definitiva. E´ stato abbandonato invece l´uso di Pinus silvestris. Nei terreni instabili si sono usate le latifoglie prima citate, ed Alnus glutinosa. |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1958 str. 15 <-- 15 --> PDF |
La. ricostituzione dei castagneti degradati e stata realizzata mediante lavorazione del terreno a buche e piantagione di Abies alba, Pseudotsuga Douglasii, Pinus nigra, Cedrus Deodara. I castagni tagliati, ssbbene ultracentenari ed in cattive condizioni vegetative, hanno, contro ogni aspettativa, rigettato vigorosamente dal ceppo rendendo superfluo introdurre latifoglie. Se relativamente facile e il rimboschimento, grave si manifesta invece il problema della conservazione dei boschi, insidiati come sono dagli incendi. Per la difesa, non resta che mescolare le latifoglie alle conifere e fare leva sulla istruzione e sulla propaganda. O NJEZI BUKOVIH MLADIKA* Ing. Ilija Lončar, Zagreb U području bukovih jednodobnih sastojina, kakove su u prigorju i sredogorju pretežno zastupane, vrši se obnova postepenom oplodnom sječom. Tako osnovane sastojine smatramo jednodobnima iako one obično nastaju iz višegodišnjih uroda. Bukva, naime, donosi obilan urod u većim vremenskim razmacima. Takav urod može da uslijedi tek nakon 8, pa i više godina. Između obilnih uroda javljaju se takvi, koje nazivamo prema njihovom obilju slabima i srednjima. Srednji urodi često vrlo dobro dođu, jer nadopune slabe urode i omoguće daljnji zahvat u oplodnoj sječi ili i raniju provedbu dovršne sječe. Pogotovo je prirodno zasijavanje bukve povoljno, ako iza slabijih slijedi potpun urod. U tom slučaju je pomladak raznolike starosti, pa prema tome i raznolike strukture. Samo u slučaju kada iza progalnog sijeka slijedi obilan urod bukve i kada se iza nekoliko godina provede dovršni sijek, osnovani je mladik uglavnom iste starosti. Naravski da i u mladicama razne starosti redovito ima i manjih ili većih jednoličnih gustih grupa, koje potječu iz pretežno slabog, ili još više iz srednjeg uroda. Obzirom na znatan vremenski razmak između dva uzastopna jaka uroda, (slabi i srednji urodi su češći), na većim površinama mladika nalaziti ćemo biljke razne starosti i uzrasta, dakle nejednolične sastojine. Pitanje je kako njegovati bukove mlade sastojine raznolikih struktura? Osvrnut ćemo se najprije na način njege vrlo gustog mladika koji potječe iz jednog obilnog uroda, uz pretpostavku, da u njemu nema predrasta, koji je kao podrast postojao u staroj sastojini već prije početka oplodne sječe. U takvom gustom poniku nalazi se pretežno »kao kefa« biljka do biljke. Jasno je da se takove guste biljke teško razvijaju, jer nemaju dosta prostora, smetaju si uzajamno. U takvim prilikama tokom razvoja ugibaju pojedine biljke, a preostale se nepovoljno razvijaju. One Autor gornjeg članka ing. Lončar daje prednost nejednolični m mladićima tj. onima, koji su nastali iz više uzastopnih uroda. (red. 9—11 ovoga članka). U Šum. listu br. 11—12/1956. ing. Dragišić u svom članku: »Problemi razvitka i njege mladih sastojina bukve i hrasta kitnjaka u NR Hrvatskoj« daje prednost jedno liki m mladićima, koji nastaju iz jednog uroda (str. 378 1384). Ova, moguće naoko, protivurječna shvatanja trebaju se raščistiti. Uvjereni smo, da će osim autora pomenutih članaka, dati o tome svoje mišljenje i drugi naši stručnjaci uzgajivači (op. ur.). 157 |