DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1-2/1963 str. 33 <-- 33 --> PDF |
od 16,7 m3 po ha. Takav prosečni godišnji piirast kavkaske jele daleko je veći od sličnih prirasta na navedenim oglednim površinama u Engleskoj, Francuskoj i Nemačkoj. Park Vrnjačke Banje nalazi se između 43—44° severne geografske širine i na 210 m nadmorske visine. Park je osnovan u širokoj dolini Banjske reke, gdje nadmorska visina varira od 210 do 230 m. Zemljište pod parkom je stari duboki antropogenizirani aluvijum, sa znatnom primesom krupnijeg i sitnijeg skeletnog materijala, gde je reakcija gornjeg pedološkog sloja pH- 6,5 u vodi. Hidrotermalni pokazatelji za meteorološku stanicu u Vrnjačkoj Banji, za period 1925—1940. god. prikaze ni su u tabelama br. 3 i 4 (22). Srednje mesečne i godišnje temperature Tab. br. 3 I II III IV VM VI e s e Vll c i Vili IX X XI XII Gcd. Ampi. —1,0 0.2 5,5 11.5 15 5 19.1 215 20.2 16,6 11.6 7,1 0,5 10,7 22,5 Srednje mesečne i godišnje atmosferske padavine Tab. br. 4 il e s e c i Godišnje I II III IV V VI Vll Vlll IX X XI XII 54 44 67 76 101 90 81 74 46 73 51 72 820 Iz upoređenja ekoloških faktora pod kojima kavkaska jela alohtono raste u Hrvatskoj i Srbiji vidimo da se ti činioci razlikuju, ali među njima ima i sličnosti. Tako naprimer u Opeci, prema podacima meteorološke stanice Lepoglava, za vreme vegetacijske sezone nema ni jednog mjeseca semiaridne klime, dok ćelo područje Vrnjačke Banje spada u semiaridnu klimu. Međutim, količina padavina u letnjim mesecima (VI, VII i VIII) veća je od 200 mm. te prema tome na području Vrnjačke Banje, prema Kaminskom , može da uspeva šuma (25). Ali ako uporedimo edafske faktore z´a oba ova područja vidimo da su dosta slični, jer su oba parka, u Varaždinu i Vrnjačkoj Banji, gotovo na istoj nadmorskoj visini, i jer je zemljište u obim lokacijama formirano na sličnoj geološkoj podlozi, tj. na starom degradiranom aluvijumu i pedološki sloj ima slabo kiselu do neutralnu reakciju. Takođe nema velike razlike ni u toplotnim faktorima, tj. srednjim mesečnim i godišnjim temperaturnim pokazateljima, kako se to vidi iz tabelarnih pregleda br. 1, 2, 3 i 4. Sve napred izloženo dovodi nas na razmišljanje i do izvesne uverenosti da kavkaska jela u Srbiji, kao i .u Hrvatskoj, uspešno raste u predgorju, u parkovima i širim rečnim dolinama, na dubokom i svežem zemljištu ako se gaji u smesi sa drugim vrstama, tj. pod srednje gustim zastorom drugih vrsta šumskog drveća. Ovakav zaključak potiče ctuda što je alohtono rasprostranjenje kavkaske jele u Hrvatskoj i u Srbiji dobro uspelo pod zastorom drugih vrsta šumskog drveća, dok usamljena stabla samo vegetiraju. Treba napomenuti da se kavkaska jela posle II svetskog rata počela naglo širiti u parkovima Srbije kao na primer u parku »Karagač« u Peći (vidi foto br. 2). Zbog svega ovoga može se pretpostaviti da će kavkaska jela u Jugoslaviji dobro uspevati i dati bolje rezultate nego evropska jela: na staništima submontane bukve, gdje se ovaj lišćar često spušta i do 200 m nadmorske visine; ali ipak je potrebno da se prethodno osnuju ogledni nasadi. |