DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 9-10/1966 str. 23 <-- 23 --> PDF |
Kako smo već naveli — sve promjene novčanih iznosa prema prethodnoj godini (obračunskom razdoblju) koje su nastale kao rezultat uzroka koji se. prema radnicima šumsko-privređne organizacije na neki način ispoljavaju kao »viša sila« — odlijevaju se u centralni fond šumsko-privredne organizacije, odnosno naknaduju se teritorijalnim ekonomskim odnosno radnim jedinicama iz tog centralnog fonda šumsko-privredne organizacije. Prema tome, pojedine jedinice šumsko-privredne organizacije ostvaruju u svoju korist plansko odvajanje u vlastite fondove jednakog nivoa kao ostale jedinice iste šumsko-privredne organizacije, odnosno taksativno određenog iznosa. To ostvaruju na račun alikvotnog učešća u proizvodnji putem društvenih materijalnih proizvodnih snaga i datih odnosa na tržištu. Pored toga ove ostvaruju i ona povišenja odnosno smanjenja odlijevanja u vlastite fondove koja su ovisna o zalaganju i umješnosti samih radnika u datoj jedinici šumsko-privredne organizacije. Na teritoriju jedne šumsko-privredne organizacije u uvjetima Jugoslavije redovito se prostire više komuna i više šumarija. Neke komune u posljednje vrijeme traže, da se nikakva sredstva s područja »njihovih« šumarija ne prelijevaju u područja »tuđih« šumarija.. To prciivuriječi financijskoj jedinstvenosti, trajnosti tfc^podarenja i trajnoj financijskoj pozitivnosti (nuždi investiranja, ti. kontinuirane proširene reprodukcije) cjelovite šumsko-privređne oranizacije — koja po propisima Zakona o šumama Jugoslavije upravo zbog toga treba obuhvaćati najmanje jedno tzv. šumsko orivredno područje. Pri tom šumsko privredno područje obuhvaća šume, koje čine biološku i privrednu cjelinu, a mogu trajno poslovati financijski pozitivno (s vlastitim investicijskim sredstvima). Takav zahtjev komuna kosi se sa specifičnostima šumskoga gospodarenja, koje tek na velikim područjima (šumsko privredno područje) može racionalno ostvarivati načelo trajnosti, tj. načelo jednostavne i proširene reprodukcije; ono traži izravnavanja ne samo na velikim područjima nego i u velikim vremenskim razmacima (dugim razdobljima). Današnje šumarije s pretežno mlađim šumskim, sastojinama poslije pedesetak godina bit će upravo šumarije sa stnrijim. za sječu zrelim šumskim sastojinama; i obratno. Takav zahtjev komuna kosi se također i sa interno samostalnim privređivanjem svake, pa i šumske, privredne organizacije — kojom u uvjetima sistema privređivanja u Jugoslaviji samostalno upravlja odnosni kolektiv radnika. Sve što smo naveli za stimuliranje podizanja proizvodnosti radnih operacija u šumarstvu (PR,,, pa i posebno pr0) — u uvjetima socijalizma može se lansirati i podržavati te dalje usavršavati putem privredno-financijskog sistema (date zemlje koja izgrađuje socijalizam) te putem osposobljavanja kadrova (u šumsko-privrednim organizacijama) da šumarstvu tako prilagođeni sistem prihvati, primijeni i da ga dalje usavršuje. Pri praćenju proizvodnosti živog rada pojedinih radnih operacija u šumarstvu (PRn) treba voditi računa da postoje dvije varijante te proizvodnosti, odnosno ovi pokazatelji: U U NSO Pr0 = — odnosno — i pro = 2 T ES pri čemu: Pro označuje proizvodnost živog rada, koja ovisi i o radnim uvjetima te oruđu za rad (stupnju mehanizacije); U označuje radni učinak u operaciji; 2 označuje utrošeni živi rad (energiju žive radne snage) za stvaranje radnog učinka U; |