DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1968 str. 30 <-- 30 --> PDF |
DK 634.0.174.7 Pseudotsuga taxifolia: 6340.0.422.14 (497.1—11) NEKI PODACI O OTPORU DUGLAZIJE (Pseudotsuga taxifolia var. viridis Asch, et Gr.) PREMA HLADNOĆI NA KOSMETU Dr IVAN SOLJANIK UVOD Kao što je poznato duglazija ima široku amplitudu svoga rasprostranjenja i zauzima veoma raznovrsna klimatska prostranstva u Severnoj Americi. Geografska širina njenog rasprostranjenja odgovara približno odstojanju za naše Evropske pojmove — od Soluna do Štokholma, a u visinu se penje do 3000 m. nad morem. Ona je u tom pogledu slična belom boru (Pinus silvestris L.) i ima veliki broj klimatskih rasa usled prilagođavanja različitim staništima na svom ogromnom biološkom poligonu-arealu. Zbog toga je duglazija izdiferencirala, uglavnom, tri varijeteta: Pseudotsuga taxifolia var. viridis, P. t. var. caesia i P. t. var. glauca (1). U Evropu je iz Severne Amerike duglazija stigla dosta kasno (doneo ju je David Dougla s tek 1827. godine) (2). Pri uzgoju u Evropi duglazija, po kvantitetu proizvodnje i kvalitetu proizvedene drvne mase, ne zaostaje od uzgoja u svojoj postojbini, a često puta i prevazilazi te osobine (3). U zapadnoj Evropi duglazija je prvo sađena u parkovima kao hortikulturna vrsta, a docnije i u cilju njenog razmnožavanja kao ekonomske šumske vrste. Ogledi u Zapadnoj Evropi radi ispitivanja njene adaptacije, tj. u cilju uzgoja u šumama, započeti su polovinom XIX stoleća. U Francuskoj ogledi su započeti oko 1875—1887 na »Grande Me´tairie« u Baru,, oko 130 km. od Pariza (4). Skoro istovremeno, možda nešto malo kasnije u Engleskoj, a nešto docnije u Nemačkoj, takođe se pristupa proučavanju njezinog uvođenja u šumsko-uzgojne svrhe (5). Na području Jugoslavije duglazija se u šumskim sastojinama pojavljuje tek početkom XX stoleća. U Hrvatskoj ima duglazije na više mesta, a naročito jedna lepa sastojina nalazi se u »Opeci«, kod Vinice, kraj Varaždina. Ta sastojina ima oko 55—60 godina, gde je srednja visina stabla preko 30 m. a deblina oko 40 cm. prema okularnoj proceni*. Detaljniji podaci o lokacijama ove kao i drugih ekzota četinara u Hrvatskoj objavljeni su skoro u stručnoj literaturi (6). U parku Opeka, kod Vrtlarske škole ima i starijih i većih primeraka duglazije, ali one imaju istorijsko-hortikulturni značaj i istovremeno služe kao putokaz za uspešno gajenje ove vredne vrste četinara u podneblju Hrvatske. * Pregled četinara brzog rasta obavljen je na dan 8. X 1960. god. za vreme stručnog savetovanja u Zagrebu, koje je organizovao JUGOSLOVENSKI savetodavni centar za poljoprivredu i šumarstvo za stručnjake operativnih i naučnoistraživačkih ustanova u šumarstvu Jugoslavije. 112 |