DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 79 <-- 79 --> PDF |
c/iekc&lazi IN MEMORIAM Dr ing. ŽARKO MILETlC 10. novembra 1963. godine umro je i sahranjen u Beogradu Dr Žarko Miletić, redovni profesor Univerziteta u penziji, jedna od najistaknutijih ličnosti koje je šumarstvo Jugoslavije imalo. Iz poštovanja prema njegovoj ličnosti i njegovom životnom delu, osećamo se dužnim da našu stručnu i naučnu javnost podsetimo na najznačajnije rezultate, koje je postigao u toku svog dugog i plodnog stvaralačkog rada. |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 80 <-- 80 --> PDF |
Profesor Žarko Miletić je rođen u Sisku 1891. godine. Posle završene osnovne i srednje škole u Zagrebu 1908. godine, studira šumarstvo u Zagrebu i diplomira 1913. godine. Do 1921. godine službuje u raznim šumarskim ustanovama, a 1921. godine postaje šef Odseka za uređivanje šuma Direkcije šuma u Zagrebu. 1927. go dine doktorira na Univerzitetu u Zagrebu. Iste godine biva premešten u Niš kod Banske uprave Moravske banovine, a zatim prelazi u Ministarstvo šuma i rudnika, gde zauzima mesto inspektora, načelnika Odelenja za šumarstvo i pomoćnika ministra. Po oslobođenju biva 1946. godine penzionisan, a 1951. godine po pozivu biva izabran za redovnog profesora Uređivanja šuma na Šumarskom fakultetu u Beogradu. Iste godine Jugoslovenska akademija znanosti i umetnosti u Zagrebu bira ga za svoga dopisnog člana. 1961. godine penzonisan je kao redovni profesor Univerziteta i šef Katedre uređivanja šuma. U toku desetogodišnjeg nastavničkog rada dva puta je biran za dekana Šumarskog fakulteta u Beogradu, i rukovodio je izradom više od 10 doktorskih disertacija na više jugoslovenskih univerziteta. Aktivnost prof. Miletića bila je veoma raznovrsna i plodna, i karakteriše se time što je u svaki posao unosio i svoje obimno stručno znanje i naučni pristup problemima. Njegova se aktivnost na stručnom polju odvijala uglavnom u oblasti Uređivanja šuma, te se bez preterivanja on može smatrati osnivačem savremcne jugoslovenske škole uređivanja šuma. Služba uređivanja šuma u Jugoslaviji za poslednjih 30—40 godina organizovala se i razvijala uz njegovo vidno učešće i uticaj. Stručna delatnost i naučna aktivnost prof. Miletića vršili su snažan uticaj na razvoj šumske privrede Jugoslavije, te ga je u znak priznanja Savez inženjera i tehničara šumarstva i drvne industrije Jugoslavije izabrao za svog počasnog člana. Naučna delatnost prof. Miletića predstavlja najznačajniji deo njegovog životnog dela, te ćemo je nešto obimnije izložiti. Naučna je aktivnost prof. Miletića uglavnom bila usmerena na stvaranje teorijske podloge uređivanja šuma u našim uslovima i daljem razvoju misli u vezi sa uređivanjem prebirnih šuma. Zahvaljujući ovoj njegovoj aktivnosti omogućen je široki zamah nauke o uređivanju šuma, a istovremeno omogućeno podizanje na viši nivo službe uređivanja šuma u Jugoslaviji. Njegovi naučni radovi iz oblasti uređivanja prebirnih šuma zauzimaju najistaknutije mesto, tako da je on do kraja svoga života bio u Evropi priznat kao jedan od najistaknutijih savremenih naučnika u oblasti uređivanja šuma. Da bismo´ mogli da osvetlimo veličinu njegovog životnog dela u oblasti nauke, izložićemo ukratko tematiku i sadržaj njegovih značajnijih naučnih radova. Prema problematici naučni radovi prof. Miletića mogu se svrstati u 4 grupe: — struktura sastojina, — uređivanje prebirnih šuma, — normalnost prebirnih sastojina i — ostala pitanja. |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 81 <-- 81 --> PDF |
Struktura sastojina. Najznačajniji radovi ove grupe su sledeći: 1. Istraživanje o strukturi bukovih sastojina karaktera prašume. Doktorska disertacija 1927. godine. 2. Smrčeva prašuma binomske strukture na Vel. Vitorozi (1931.). 3. Upliv nadmorske visine na apsolutni broj stabala i visinska granica bukve (1932.). Prof. Miletić je u svojim istraživanjima došao do veoma značajnih zaključaka, naročito u pogledu uticaja nadmorske visine na promenu unutarnje izgrađenosti sastojina, kao posljedica izmenjene potrebe za svetlošću. Rezultati o´vih naučnih istraživanja imaju veliki teorijski značaj, a takođe su doprineli boljem poznavanju osobina i temperamenta pojedinih vrsta drveća u različitim uslovima sredine. Ovim je data teorijska osnova za pravilnije rešavanje izbora metoda tretiranja sastojina jedne iste vrste drveća na staništima različitih nadmorskih visina. Ova grupa radova, objavljena u periodu 1927—1932. godine, dala je snažan podsticaj širem krugu naučnih radnika da ovo pitanje proučava i kod drugih vrsta drveća i u drugim uslovima sredine. Kasnije kao rukovodilac brojnih doktorskih disertacija, prof. Miletić je davanjem konkretnih zadataka usmerio istraživanja znatne grupe naučnih radnika i svojih saradnika ka što potpunijem osvetljavanju uticaja raznih faktora na formiranje i razvitak sastojinske strukture. Zahvaljujući ovim naporima prof. Miletića danas se ne može zamisliti ozbiljnija naučna studija u oblasti razvitka i produktivnosti sastojina bez prethodnog proučavanja njihove strukture. Uređivanje prebirnih šuma. Među najznačajnije radove ove grupe spadaju: 1. Osnovi uređivanja prebirne šume I i II (1950 i 1951.). 2. Ophodnjica i prirast (1954.). 3. Vreme prelaza i vreme zadržavanja (1957.). 4. Analiza broja i zapremine uraslih stabala (1958.). 5. Analiza nekih metoda za određivanje zapreminskog prirasta prebirne sastojine (1959.). 6. Zrelost stabala za seču u prebirnoj šumi (I960.). 7. Prilog metodici ocene zrelosti za seču stabala u preb. šumi (1961.). 8. Zrelost stabala za seču u prebirnoj šumi i metodika ocene (1962.). 9. Uticaj prečnika sečive zrelosti na prirast (proizvodnju) prebirne sastojine (1968.). Ova grupa radova spada u najznačajnije radove prof. Miletića, koji ga uvršćuju u red najistaknutijih naučnih radnika u svetskim razmerama na polju uređivanja šuma uopšte, i posebno na polju uređivanja prebirnih šuma. Među navedenim radovima najznačajnija je monografija o uređivanju prebirnih šuma. U dvema knjigama »Osnovi uređivanja prebirne šume« prof. Miletić na 781 strana daje jedinstvenu monografiju uređivanja prebirnih šuma, nastojeći pri tome da pruži potpuni i izgrađeni sistem uređivanja prebirnih šuma, što je do sada on jedini učinio u svctskoj literaturi. 22: |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 82 <-- 82 --> PDF |
U ovoj kompleksnoj monografiji prof. Miletić najpre sistematski izlaže teorijske postavke do kojih se došlo pri naučnom rasmatranju problema uređivanja prebirnih šuma, a zatim daje svoj doprinos daljem razvitku naučne misli o prebirnom gazdovanju, razvijajući nove teorijske postavke i predlažući nove metode za određivanje izvesnih elemenata normalnosti prebirnih sastojina. Tako on izlaže svoj metod za određivanje vremena prelaza i izlaže novo shvatanje pojma ophodnjice. Izlažući misli o normalnom stanju prebirne sastojine i evoluciju ovog shvatanja u toku vremena, on oštro diferencira normalno stanje pre i posle seče, i izlaže svoj metod za konstrukciju normalnog stanja posle seče. U kasnijim radovima ove grupe prof. Miletić dalje razrađuje i osvetljava neke probleme u vezi sa uređivanjem prebirnih šuma, kao preduslova za traj no gazdovanje i stvaranje uslova za maksimalnu produkciju drvne mase naj boljeg kvaliteta. U ovu svrhu on se naročito zadržava na proučavanju problema sečive zrelosti stabala u prebirnoj šumi, istražujući uticaj veličine prečnika sečive zrelosti stabala na prirasnu snagu prebirne sastojine, pa pri tome izlaže i svoj metod za određivanje prečnika sečive zrelosti maksimalne proizvodnje drvne mase. Ovde treba naglasiti da je on još kao taksator Zagrebačke Direkcije šuma razradio metod zahvata seče u pojedine debljinske razrede, namenjen uređivanju neurednih prebirnih i prašumskih tipova, koji je dobio najširu primenu u jugoslovenskoj uređajnoj praksi pa je i danas prisutan u našem uređivanju šuma u nešto dopunjenom ohliku. Normalnost prebirnih sastojina. Najznačajniji radovi ove grupe su sledeći: 1. Struktura i prinosna snaga teorijski normalne prebirne sastojine. 2. Strukture et rendement de la Foret jardinee theoriquement normale (1959.). 3. Dalja isrtaživanja prinosne snage teorijske normalne prebirne sastojine (1955.). 4. Jedan metod za određivanje normalnog stanja pre seče prebirne sastojine (1955.). 5. Metod normale uređivanja prebirnih šuma na Kršu (1958.). U ovoj grupi radova prof. Miletić obrađuje jedno od najhitnijih teorijskih pitanja u vezi sa uređivanjem prebirnih šuma — pitanje njihove normalnosti, odnosno optimalnih uslova za trajno gazdovanje i maksimalnu produkciju drvne mase pri najekonomičnijoj drvnoj zalihi. Kako mnoga pitanja savremenog i naprednog prebirnog oblika prebirnog gazdovanja nisu u dovoljnoj meri teorijski osvetljena, to su istraživanja prof. Miletića iz ove oblasti veoma značajna za dalju teorijsku razradu karaktera i suštine prebirnog gazdovanja. U ovim teorijskim istraživanjima prof. Miletić, pored ostalog, konstruiše na osnovu različitih pretpostavki čitave nizove teorijskih normala i na njima proučava delovanje raznih faktora na prirasnu snagu prebirne sastojine i posebno na strukturu prinosa. Teorijski radovi prof. Miletića iz ove oblasti popunjavaju postojeću prazninu u dotadanjoj literaturi u pogledu poznavanja procesa evolucije debljin |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 83 <-- 83 --> PDF |
skih razreda i prebirnog gazdovanja u celini, omogućuju uvođenje naprednog trajnog gazdovanja u ovim šumama i daju teorijsku osnovu njihovom uređivanju. Zajedno sa prethodnom grupom radova, ovi radovi čine najznačajniji deo životnog dela prof. Miletića i obezbeđuju mu ugledno mesto u svetskoj nauci. Ostali radovi. Kao najznačajnije radove ove grupe navodimo: 1. Dinamika pokreta i razvoj dobnih razreda pravilne visoke šume. 2. Ophodnja i podmladno razdoblje postepene oplodne seče (1952.). 3. Istraživanje širenja (ekspanzije) kruna u prebirnoj sastojini bukve (1954.). 4. Latentna ophodnja (1955.). 5. Prilog poznavanju uzroka sušenja bukve na Južnom Kucaju (1958.). 6. Jedan novi metod prevođenja (konverzije) izdanačkih šuma u visoke (1958.). 7. Analiza metoda prevođenja (konverzije) izdanačkih šuma u visoke (1958.). Problematika naučnih radova ove grupe je veoma različita. U nekim od njih on se bavi teorijskim pitanjima iz oblasti uređivanja pravilnih visokih šuma. U drugim se bavi problemima izdanačkih šuma, koje zbog nedovoljne produktivnosti i male ekonomske vrednosti proizvedenih sortimenata doprinose umanjenju proizvodne i ekonomske snage šumskog fonda. Da bi dao svoj doprinos rešavanju ovog tako značajnog pitanja za šumsku privredu Jugoslavije, prof. Miletić razrađuje svoj metod slobodne konverzije izdanačkih šuma u visoki tip uzgoja. Ova grupa radova pokazuje kako je bio širok dijapazon naučnog interesovanja prof. Miletića, i u njima se daje veoma značajan doprinos unapređenju našeg šumarstva i šumske privrede. Udžbenik uređivanja šuma I i II knjiga. Dugo vremena u posleratnom periodu ovaj udžbenik je bio jedini savremeni jugoslovenski udžbenik iz široke oblasti uređivanja šuma, koji je korišćen na svim jugoslovenskim šumarskim fakultetima. Udžbenik je veoma savremen, obuhvata najnovija dostignuća iz oblasti nauke o uređivanju šuma, a ima u vidu i nove zadatke šumske privrede u socijalističkom društvu. Po svome kvalitetu udžbenik prof. Miletića spada među najbolje i najpotpunije savremene udžbenike za ovu materiju u svetu, te je stoga od strane Uprave beogradskog Univerziteta nagrađen univerzitetskom nagradom kao najbolji univerzitetski udžbenik. Ovaj kratak prikaz naučne delatnosti prof. Miletića dovoljan je da ukaže na značaj njegovog životnog dela, jer njegov rad u celini predstavlja veliki doprinos razvoju šumarskih nauka, a naročito Uređivanja šuma. Neki njegovi radovi iz ove oblasti su pionirski radovi i omogućili su širok razmah naučne misli iz ove naučne oblasti. Stoga on danas neosporno uživa ugled najeminentnijeg savremenog naučnog radnika Jugoslavije na polju šumarskih nauka i posebno iz oblasti Uređivanja šuma, u kojoj je njegova naučna delatnost poznata i cenjena u svetskim razmerama. |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 84 <-- 84 --> PDF |
Smrt je prekinula jednu veliku naučnu aktivnost u njenom najzrelijem dobu, te u redovima jugoslovenskih naučnih radnika u oblasti uređivanja šuma nastaje velika praznina i nenaknadivi gubitak. Prestao je da živi prof. Miletić, pokretač svih aktivnosti na polju teorije uređivanja šuma u poslednjih nekoliko decenija jugoslovenskog šumarstva. No on je samo fizički prestao da živi. Njegova dela, njegove ideje i inicijative učiniće da on stalno bude prisutan u daljem naučnom radu njegovih saradnika i sledbenika, kao i svih ostalih naučnih radnika koji se bave pitanjima iz oblasti teorije uređivanja šuma. Neka je večna slava i hvala profesoru Miletiću. Dr Dragomir Milojković |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 85 <-- 85 --> PDF |
Univerzalni pogonski motor motorne pile STIHL-08 S omogućuje korišćenje STIHL priključnih uređaja za: bušenje jama u zemlji «2 8—35 cm za sadnju sadnica; b) bušenje u drvu, zemlji, ledu i slično; c) njegu kultura čistačem sa rotiraj učim nožem za košenje trave, korova i šiblja ili kružnom pilom za sječu stabalaca 0 do 15 cm; d) »PRINZ« škare za kresanje živice; e) »BIBER« makljač drva; f) brusni parač za rezanje kamena, betona i željeza. Motorna leđna prskalica STIHL SG-17 ima ugrađen motor sastavljen pretežno od dijelova motora 08 što za vlasnike STIHL mašina predstavlja olakšicu pri snabdjevanju rezervnim dijelovima. Osim STIHL motornih pila i priključnih uređaja držimo na konsignaciji — alat i pribor za potrebe šumarstva (promjerke, kolobroje, pribor za njegu šuma, opremu za zaštitu pri radu) iz uvoza i domaće proizvodnje. Za podmazivanje lanaca motornih pila distribuiramo specijalno ulje proizvodnjo Industrija nafte, INA, Zagreb, čijom upotrebom se postižu, osjetne uštede, jer ono znatno utiče na smanjenje habanja dijelova koji se kod motornih pila najčešće troše — lanac, vodilica i lančanik. Potrošnja ovoga ulja je mnogo manja, jer sadrži i specijalne dodatke za prianjanje uz metalne površine. Ulje se upotrebljava bez razredi van ja i na temperaturama do —30"C. UNIKOMERC Inozemna zastupstva, Zagreb Amrušcva 10, telefon 37-353 tSihl konsignaciono skladište Savska 13, telefon 423-081. ŠUMARSKI LIST — plašilo inženjera i tehničara šumarstva i drvne industrije Hrvatske — Izdavač: Savez inženjera i tehničara šumarstva i drvne industrije u Zagrebu — Uprava i uredništvo: Zagreb, Mažuranićev trg 11, tel. br. 36-473 — Račun kod Narodne banke Zagreb 301-8-2359 — Godišnja pretplata na Šumarski list: Tuzcms t v o Ustanove i poduzeća 100,00 N. d. Pojedinci 20 00 N, d., studenti i učenici 5,00 N. d. Inozemstv o 10 dolara USA — Tisak : Izdav. tisk. poduzeće »A. G. Matoš« Samobor |
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1969 str. 86 <-- 86 --> PDF |
Tvornica mašina A. STIHL, Waiblingen, Zap. Njemačka proizvodi motorne pile sa pogonom eksplozivnim i elektromotorima. Novija motorna pila STIHL 050 AV sa antivibracionim držačem, jačine 5,5 KS/DIN, težine 9,8 kg sa automatskim dekompresionim ventilom i ostalim preimućtvima STIHL proizvodnje u prodaji je od 15. XI 1968. Konstruiranjem ove pile uspješno je riješena potreba šumarstva za pilom kakva se traži za provedbu najčešćih zadataka. Prigodom tvorničkog ispitivanja te motorne pile u najtežim radnim i klimatskim uslovima (i kod nas tj. u hrastovim dovršnim sječinama na području kombinata »Spačva«, Vinkovqi u zimi 1967/68.) dobiveni su vrlo dobri rezultati. Razmjerno mala težina, ugrađeni anti-vibracioni držač — STIHL-ov patent, koji prigušuje vibraciju motora i lanca, čijim djelovanjem se smanjuje opasnost od profesionalnih oboljenja šumskih radnika rukovalaca motornih pila — zbijencst i priručnost pile su preimućstva radi kojih svi šumski radnici, koji. su s njom probali raditi, žele da baš tu motornu pilu koriste u redovnom radu na sječi i izradi. Za pobliže informacije kao i eventualno demonstriranje, odnosno isprobavanje pile u vašim radnim uslovima izvolite nam uputiti va"; zahtjev. |