DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1971 str. 55 <-- 55 --> PDF |
cVi&ska$kol6ka na&tana u $umae6t&u i cicana^ indu6tclfi PEDESETOGODIŠNJICA RADA ŠUMARSKOG FAKULTETA UNIVERZITETA U BEOGRADU OD 1920. DO 1970. Potreba za visokoškolskim šumarskim kadrovima javila se u Srbiji već polovicom prošlog stoljeća. Visokostručni kadar u to se vrijeme školovao u inozemstvu i to uglavnom u Njemačkoj. To je kasnije imalo odraza na šumarstvo Srbije i profil kadrova i neke druge karakteristike današnjeg fakulteta. Još 1909. godine donesena je odluka da se osnuje Poljoprivredni fakultet. Ova je odluka ostvarena tek 1920. godine, odnosno nastava je počela u zimskom semestru 1920/21. školske godine. Uprvoj uredbi Poljoprivrednog fakulteta iz 1921 godine nalazi se i nastavni plan Šumarskog odsjeka. Zakon o univerzitetima iz 1930. godine potvrdio je postojeće stanje i ujedno promijenio dotadašnji naziv u Poljoprivredno-šumarski fakultet. Pod ovim nazivom ,iako organizaciono u znatnijoj mjeri samostalan, Šumarski odsjek ostao je sve do 5. veljače 1949. godine, kada je Vlada NR Srbije donijela uredbu o osnivanju posebnog Poljoprivrednog i posebnog Šumarskog fakulteta u Beogradu. To je bio prvi samostalni šumarski fakultet u Jugoslaviji. Rad i razvoj Šumarskoj odsjeka u prvih deset godina (1920—1932.) nije zadovoljavao jer fakultet nije imao ni svoju vlastitu zgradu. Rješavanje pitanja smještaja općenito je i historijat opremanja fakulteta za nastavni i naučni rad. Tek izgradnja zgrade fakulteta u Zemunu stvorila je mogućnost da se on normalno opremi. Tada su suvremeno opremljeni zajednički laboratoriji (kemija, agrikulturna kemija, pedologija), a na Šumarskom odsjeku laboratoriji, zbirke i praktikumi za entomologiju, zaštitu šuma, lovstvo, geodeziju i dr. Ovaj rad i razvoj fakulteta prekinut je 1941. godine i fakultet za vrijeme II svjetskog rata nije radio. Nakon osnivanja Šumarskog fakulteta 1949. godine, problem smještaja fakulteta postao je aktuelan. Odlukom NO grada Beograda, početkom 1953. godine, dodijeljena je Šumarskom fakultetu nedovršena zgrada školskog centra bivšeg Ministarstva saobraćaja, koja se nalazi na Banovom-brdu. Nakon adaptacije i nadogradnje, fakultet se preselio u novu zgradu gdje se i danas nalazi. Prvi nastavni planovi bili su po karakteru orijentirani na obrazovanje šumarskih stručnjaka općeg tipa. Nastavni plan karakterizira profil stručnjaka koji se po njemu obrazuje, a profil je uslovljen zadacima i potrebama djelatnosti u proizvodnji. Pošto su se ove potrebe mijenjale tokom proteklog perioda, razumljivo je da se i nastavni plan fakulteta više puta mijenjao. Sve veća potreba na stručnjacima za preradu drva zahtijevala je proširenje discipline ove oblasti i stoga je 1956 godine osnovan Drvno-industrijski odsjek. Razvoj proizvodnih snaga u našoj zemlji dospio je do razine potrebe suvremene podjele rada. Tako je 1960. godine došlo do formiranja novih odsjeka i to: Šumarski, Mehanička prerada drva, Kemijska prerada drva, Ozelenjavanje naselja, Melioracije i uređenje bujica. Danas na Šumarskom fakultetu u Beogrdu rade 4 odsjeka: Odsjek za šumarstvo, Odsjek za drvnu industriju, Odsjek za hortikulturu i Odsjek za eroziju i melioracije. Nastavni plan kao obavezni dio uključuje i izvršenje školske prakse. Na tim praksama studenti rješavaju praktične zadatke iz većine stručnih disci |
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1971 str. 56 <-- 56 --> PDF |
plina na pokusnom objektu ili u privrednim organizacijama i to pod rukovodstvom nastavnika, a po određenom programu. Ideja o izdvajanju određenih šumskih površina za nastavno-pokusni objekt nalazi se već u Uredbi fakulteta od 1921. godine. Takav je objekt Univerzitet u Beogradu imao u Debelom Lugu kod Majdanpeka, no na njemu se školska praksa počela izvoditi tek 1946. godine. Iz ove je površine izdvojeno 2100 ha i zajedno s 3700 ha gospodarske jedinice »Goč-Gvozdac« u 1956. godini je osnovano Školsko dobro »Momčilo Popović «. Na tom je dobru organiziran intenzivan naučno-istraživački rad i redovna terenska nastava za studente. Prva uredba Poljoprivrednog fakulteta sadrži i elemente organizacije naučnog rada, koji se započeo odvijati u Institutu za šumarstvo. Kasnije se taj rad odvijao preko 5 zavoda za šumarsku problematiku, a 1929. godine na fakultetu se osniva Institut za naučna šumarska istraživanja. Organizacija naučnog rada na fakultetu doživjela je niz promjena i danas je on organiziran putem naučnih jedinica i to: Institut za šumarstvo, Institut za preradu drveta, Institut za pejsažnu arhitekturu i Institut za eroziju, melioracije i vodoprivredu bujičnih tokova. Da bi rezultati istraživačkog rada bili dostupni stručnoj javnosti, poslije II svjetskog rata pokrenuto je u 1948. godini izdavanje publikacije »Godišnjak Poljoprivredno-šumarskog fakulteta«, a zatim »Glasnik Šumarskog fakulteta u Beogradu« čiji je prvi broj izašao 1950. godine. Do sada je ukupno izdano 37 brojeva, od čega 13 u vidu zbornika radova, a 24 broja sadrže objave doktorskih disertacija članova fakultetskog kolektiva. U »Glasniku« je do sada objavilo 182 rada 61 autor. Struktura tih radova po naučnim oblastima je slijedeća: 1. Dendrologija, fitocenologija, floristika, biljna geografija .2. Anatomija drva i tehnička svojstva drva3. Metereologija i klimatologija4. Pedologija5. Uzgajanje šuma, šumske kulture, plantaže . . . .6. Zaštita šuma, entomologija, fitopatologija7. Uređivanje šuma, dendrometrija, nauka o prirastu .. .8. Iskorišćivanje šuma9. Šumska transportna sredstva10. Ekonomika šumarstva . 28 20 3 1 17 12 32 14 9 6 11. Ozelenjavanje12. Matematika naselja . 3 2 13. Mehanička prerada drva14. Mašine i alati za obradu drva 9 1 15. Trgovina drvom16. Zaštita zemljišta od erozije i šumske melioracije17. Kemija drva, kemijska prerada drva18. Šumarstvo stranih zemalja .. . 1 6 17 1 Pored »Glasnika«, za objavljivanje radova članovi fakulteta koriste odgovarajuće naučne i stručne časopise u zemlji i inozemstvu. Broj radova objavljen u tim časopisima prelazi onaj u »Glasniku«. Doktorati nauka predstavljaju posebnu vrstu rezultata naučne djelatnosti. Aktivnost na ovom polju rada odvijala se gotovo isključivo poslije II svjetskog |
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1971 str. 57 <-- 57 --> PDF |
rata. Broj obranjenih doktorskih disertacija u pojedinim godinama bio je sli jedeći: 19—40 —51 —53 —54 —55 —56 —57 —58 —59 —60 1113 16 3 13 2 19—60 —61 —62 —63 —64 —65 —66 —67 —68 —70 2 3 2 4 9 20 12 16 Ukupno je doktoriralo 70 kandidata, od čega 43 sa Šumarskog fakulteta Beograd, 8 s drugih Šumarskih fakulteta, 12 iz ostalih naučnih institucija i 7 iz privrednih organizacija. Paralelno s razvojem fakulteta razvijao se i njegov nastavni kadar. Na osnovanom Šumarskom odsjeku izabrano je za stručne predmete nekoliko stalnih i honorarnih nastavnika. Okolnost da je šumarstvo kao struka u Srbiji bilo nerazvijeno, sa uskom stručnom kadrovskom bazom, činila je poteškoće u prvo vrijeme kod formiranja nastavnog kadra. Tokom vremena situacija se poboljšavala, što se vidi i iz slijedećeg pregleda: 1930—34 1949 1959 197´ redovni profesori 3 — 5 19 izvanredni profesori 3 4 14 18 viši predavači — — — 2 docenti — 1 11 14 predavači — 13 — 3 asistenti 5 11 40 32 naučni suradnici — — — 1 stručni suradnici — — — 2 nastavnici stranih jezika — — — 3 SVEGA 11 29 70 94 Od 56 nastavnika koliko ih danas ima na Šumarskom fakultetu, 48 ih je s doktoratom nauka, a među asistentima ima 3 doktora nauka i 5 magistara. Struktura ostalog osoblja fakulteta u sadašnjem stanju je slijedeća: :. ´ ´ -´" \ pomoćno nastavno osobljebiblioteka i centar za dokumentacijusekretarijatradnici u zavodima 38 5 14 34 sezonski radnici 5 UKUPNO: 96 Unatoč pozitivnog razvoja nastavnog kadra, zapaža se relativno i apsolutno smanjenje broja asistenata. Ova je pojava odraz općih uslova zapošljavanja i rada na fakultetu i u privredi, odnosno materijalnih uslova u kojima se nalazi fakultet. Nadalje je uočljivo da fakultet nema dovoljno pomoćno-tehničkog osoblja što se svakako odražava na efikasnost školskog, a naročito naučno-istraživačkog rada. Rezultati školskog rada mogu se predstaviti brojem diplomiranih studenata u redovnoj i poslijediplomskoj nastavi. O radu fakulteta u toku predratnog perioda nema pouzdanih podataka. Prema neprovjerenim podacima ocje 107 |
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1971 str. 58 <-- 58 --> PDF |
njuje se da je, od početka rada do kraja rata, na Šumarskom odsjeku diplomiralo oko 600 do 700 šumarskih inženjera. Prvi inženjer šumarstva ovog fakulteta je ing. Crvenčanin Božidar koji je diplomirao 1925. godine. Broj diplomiranih nakon oslobođenja, po odsjecima i nastavnim planovima, zaključno sa školskom godinom 1969/70. je slijedeći: Odsjek za šumarstvo: opći šumarski (upisani prije rata diplomirali poslije rata) . . 102 šumsko-uzgojni smjer (1945—1952) 444 opći šumarski (1952—1956) 221 šumarski (1956—) 475 UKUPNO: 1.242 Prosječno je godišnje, kroz 25 godina, diplomiralo 50 inženjera šumarstva. Odsjek za drvnu industriju: šumarsko-industrijski smjer (1945—1952) 314 drvno-industrijski odsjek (1956—1960) 145 odsjek mehaničke prerade drva (1960—1966) 105 UKUPNO: 564 Prosječno godišnje, kroz 21 godinu, diplomiralo je 27 inženjera za rad u industriji drva. Odsjek za hortikulturu: Od početka rada ovog Odsjeka u 1960. godini diplomiralo je 119 inženjera za rad u oblasti ozelenjavanja naselja i pejsažne arhitekture.. Prosječno, kroz 6 godina, završilo je na ovom Odsjeku 20 inženjera. Odsjek za eroziju i melioracije: Od I960., godine kada je Odsjek počeo s radom diplomiralo je 54 inženjera ili prosječno godišnje 9 inženjera. U periodu poslije oslobođenja ukupno je diplomiralo 1979. inženjera ili prosječno godišnje 79. Podaci o broju kandidata koji su završili nastavu III stupnja (postdiplomska) odnose se na period od 1960. godine, kada je ta nastava regulirana zakonskim propisima i odredbama Statuta Šumarskog fakulteta. Nastava za stjecanje naziva magistra nauka održava se od 1962. godine. Ovaj je naziv steklo ukupno 33 kandidata, odnosno po godinama: 19—64 —65 —66 —67 —68 —69 —70 16 6 6 6 3 3 Od toga je bilo 10 kandidata sa Šumarskog fakulteta u Beogradu, 12 iz drugih naučnih institucija, 3 iz privrednih organizacija i 1 iz inozemstva. Nastava za specijalizaciju održana je u periodu 1960—64 godine i završilo ju je 6 kandidata. Studenti Šumarskog fakulteta (odsjeka), osim učešća u neposrednom nastavnom procesu, učestvovali su aktivno u rješavanju niza pitanja od interesa |