DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 9-10/1971 str. 32     <-- 32 -->        PDF

temelju toga može se zaključiti da je dužina muških cvatova u korelativnoj vezi
s krupnoćom polenovih zrnaca, tj. da ljubičasti muški cvatovi produciraju
krupnija polenova zrna.


2. Ocjenjujući rezultate izvršenih istraživanja dolazi se do zaključka da
od svih faktora sredine, koji imaju utjecaja na klijanje polena, najveću važnost
ima temperatura, a nakon nje vlaga i svjetlost. Toplinski režim ima direktni
utjecaj na brzinu klijanja polena jele. Utjecaj svjetlosti na ritam klijanja
i rašćenja polenovih cijevi, nismo uspjeli u potpunosti objasniti. Prema
tome, rezultati se mogu svesti na slijedeće:
Na sobnoj temperaturi koja se kreće od 15° C (noću) do 25° C (danju), polen
jele najbolje klija počev od trećeg do šestog dana, a klijanje završava osmog
ili devetog dana.


Polen s ljubičastih i žutih cvatova ima skoro identičnu klijavost. Polen
ljubičastih cvatova klija nešto bolje drugog, trećeg, četvrtog i petog dana, a
polen sa žutih cvatova prvog, sedmog, osmog i devetog dana. Polen intermedijarnih
cvatova ima znatnu nižu klijavost u odnosu na polen s ljubičastih i
žutih.


Reakcije pojedinih individua na proces klijanja su vrlo neravnomjerne.
Tako se procenat klijanja polena s Peristera kreće od 23°/o (stablo Perister
11/11) do 82% (Perister H/l i Perister 11/21), kod stabala s Vrteške od 47%
(Vrteška 9) do 83% (Vrteška 3) i kod stabala iz Brajčinske reke od 60% (Brajčino
8) do 67% (Brajčino 9). To znači da geografska pripadnost stabala ima
utjecaja na proces klijanja.


Polenu jele može se sačuvati klijavost na vrlo jednostavan način u periodu
od oko 24 mjeseca (750 dana). Polen se stavi u eksikator sa CaCh +


+ H2S04 (2%) u obični hladnjak za domaćinstvo na temperaturu od oko 4° C.
Na taj način čuvani polen imao je na kraju pokusa klijavost od 42% kod polena
s ljubičastih, 29% kod žutih i 36% kod polena s intermedijarnih cvatova.
Proučavajući formiranje polenovih cijevi kod polena s različitih stabala,
primjećuje se da se one javljaju 3—4 sata poslije sjetve, a kod nekih individua
i poslije 2—3 dana. Isto tako je utvrđeno da su polenove cijevi duže kod
polena s ljubičastih muških cvatova, a najkraće kod polena s intermedijarnih
cvatova.


Sve utvrđene razlike treba imati u vidu prilikom hibridizacije jele. Međutim,
za točno diferenciranje jele na niže sistematske kategorije, osim proučenih
morfološko-fizioloških karakteristika polena, treba proučiti i ostale
morfološke karakteristike, kao što je tekstura egzine, način kako su prirasli
zračni mjehuri za tijelo polena, i dr.


LITERATURA


1.
Aytu g B.: Etude palinologique de Pinus peuce. »Zbornik na simpoziumot za
molika«. Skopje, 1970. g.
2.
Barner-Cristianser: On the extraction of Forest Tree pollen from
inflorescens forced in a specially designed house. »Silvae genetica« No 7. 1968.
3.
Worsley : The Processing of Pollen. »Silvae genetica« No 8. 1959.
4.
Worsley : Pollen fractionation a method of increasing the variability of pollen
Stamples. »Silvae genetica«. 1959.
5.
Gudevski : Golemina i oblik na polenovite zrna na ela. »Šumarski pregled«
br. 5—6. Skopje, 1967. g.
6.
Dyakowska : Podrecznik palynologii, metody i problemy. Warszawa, 1959.
306