DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 5-6/1974 str. 20 <-- 20 --> PDF |
scb.no negativnom djelovanju snijega. Osim toga što u odnosu na alpski ariš provenijencije karpatskog ariša sa istih nadmorskih visina imaju položitije grane, linearni trend pokazuje da je kod alpskog ariša opadanje stepena insercija grana blaži nego kod karpatskog ariša. Diskusija 0 značaju poznavanja otklona grana na stablu, kada je u pitanju proizvodnja drvne mase po količini i vrijednosti, govore mnogi autori (1, 2, 3, 8, 10, 11 i dr.) i svi se slažu u konstataciji da kod izdvajanja plus stabala i kod njege stabala treba odabirati i pomagati one jedinke ili populacije čija stabala, pored ostalih željenih osobina, imaju položitije grane. Pokazalo se, naime, da su takve jedinke otpornije na oštećivanja od snijega, da se brže čiste od grana, da imaju punodrvnijc deblo i da je kvalitet proizvedene drvne mase bolji. Međutim, takve jedinke, koje imaju još i tanke i kraće grane, nisu sposobne za konkurentsku borbu s jedinkama koje imaju duge i strme .grane, tako da su već u ranije doba istisnute iz sastojine. Na kraju ostaju biološki jače, ali po kvaliteti lošije jedinke (i, 11). Naša is traživanja su pokazala da je, kod ariša starog 7 godina, učešće stabala sa pojedinim stepenima insercije grana različito. Kod nekih provenijencija zastupljene su svega dvije, a kod drugih i sve četiri kategorije insercije grana, što ukazuje, da ukoliko želimo dobiti kvalitetnije jedinke, moramo intervenirati već u ranijim razvojnim fazama, po mogućnosti uklanjanjem stabala sa jako razvijenim krošnjama i strmim granama. U protivnom, ove će, zahvaljujući većoj konkurentskoj sposobnosti, istisnuti kvalitetnije tako da neće doći do popravljanja genetskih osobina stabala koja sačinjavaju jednu populaciju. Nesumnjivo je utvrđeno da postoje signifikantne razlike između alpskog s jedne te karpatskog i japanskog ariša s druge strane, i da su u pogledu insercije grana provenijencije karpatskog i japanskog ariša bolje, te im, ukoliko druga svojstva zadovoljavaju (brzina rasta, kvalitet debla), prilikom odabiranja provenijencije ili vrste ariša, koje će se unositi u našu zemlju, moramo dati prednost. SCHOBER-FROEHLICH (11) su na osnovu rezultata svojih istraživanja ustanovili isto tako da japanski ariš ima položitije grane nego alpski ariš. Danas se, nažalost, ovom momentu ne poklanja dovoljno pažnje, jer se najčešće uvoze one provenijencije ariša koje se mogu na tržištu nabaviti, a ne one koje bi po svojim svojstvima bile najbolje. Naša istraživanja su pokazala, da i unutar iste provenijencije postoje stabla čije potomstvo ima različite siepene insercije grana, a kako prema KLEINSCHMIT-u (1) i SCHOBER-FROEHL1CH-U (11) kod mlađih, srednjedobnih i starih stabala insercija grana ostaje u uskoj korelaciji (bitno se ne mijenja), prilikom izbora plu s stabal a u ranijoj dobi i pri provođenju njege sastojina, potrebno je jedinke sa položitijim i kraćim granama odabirati i pomagati. Treba naglasiti da upravo u fazama najintenzivnijeg prirašćavanja (guštik, tanji letvenjak) u borbi za prostor, nestaju upravo one jedinke koje bi dale najvrijeđniju drvnu masu. Zato je u ovim fazama naša pomoć neophodno potrebna. |