DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-4/1976 str. 42 <-- 42 --> PDF |
H. opisuje formu stenophylla kao svojtu koja ima hrapave listove što podrazumijeva dlakavost i ostalih dijelova biljke. I na našem području se nalaze manje-više dlakavi primjerci ovog varijeteta naporedo sa potpuno golim koje ćemo izdvojiti u posebnu formu. Ovaj varijetet je zastupljen na našem području u skromnijoj mjeri u odnosu na tipični, međutim, vrlo je brojna populacija koja ispoljava prelazni karakter između njega i tipičnog varijeteta. 17. GLABRA HUDS. VAR. MONTANA (STOKES) LINDQ. F. DEDUNATA JANJIĆ, nova forma (Syn.: U. scabra Mili. var. stenophyllus Andr. 1969) Ramuli hornotini glabri. Folia ramulorum brevium et turionum glabralaevia. Tip je opisan s Igmana (pl. Bjelašnica) sa 1300 m nadmorske visine. Ova forma obuhvaća potpune gole uskolisne oblike. Na našem području nađena je na planinama Igmana (Bjelašnici) i Jahorini, praćena obično s prelaznim oblicima u kojih su listovi srazmjerno širi. Ustvari postoji kontinuelan prijelaz u širini listova prema tipičnom varijetetu. Tipični primjerci forme s oba navedena lokaliteta u pogledu relativne širine lista potpuno odgovaraju Lindquistovim primercima, u kojih je najveća širina tri puta manja od dužine lista. Oni morfološki još bolje odgovaraju primercima iz Lenjingradske oblasti koje je opisao Andronov N. M. (1969), a koji su karakterisani glatkim listovima, čija relativna širina iznosi 0,33. Zasad nije moguće donijeti sigurnije zaključke u pogledu ekološkog ili geografskog konteksta javljanja ove forme na našem području, uprkos jasne geografske diferenciranosti koja je u Sjevero-zapadnoj Evropi konstatirana za varijetet montana. Nalazišta na Igmanu situirana su u okviru zajednice bukve i jele sa smrčom i to kao posebni facijesi (prelaz prema zajednici Acereto Ulmetum), gdje je teren skoro ravan i zemljište duboko, svježe ilimerizovano na krečnjačkoj podlozi. Tu je sklop prije bio dosta razređen što je uslovilo pojavu nekih vrsta svjetla, kao što su iva (Salix caprea) i jasika. Na Jahorini forma je nađena takođe u šumi bukve i jele sa smrčom na nadmorskoj visini oko 1400 m na nagnutom terenu sjeveroistočne ekspozicije. Morfologija generativnih organa pokazuje da se radi o pravom planinskom brijestu. Cvjetovi po veličini odgovaraju tipičnim. Perigon je gol s režnjevima karmin boje i dugo trepavičastog oboda. Tučci plodnice su crvene boje. Broj prašnika iznosi 5 — 6. Plodovi normalne veličine i varijabilnog oblika. Rezultati mjerenja nekih karaktera distalnih i subdistalnih listova kratkorasta su sljedeći: dužina lista 11,23 ± 0,21 cm, širina lista 3,81 ± 0,08 cm, relativna širina 0,339, visina najšireg dela liske 5,63 ± 0,15 cm, veličina asimetrije 1.90 ± 0,01 mm, broj nerava kraće strane lista 19,01 ± 0,26, broj glavnih zuba na 1 om´ 2,28 ± 0,05, ukupan broj zuba na 1 cm´ 5,25 ± 0,10, dužina peteljke 4,33 ± 0,09 mm. Rezultati mjerenja pupova iznose: dužina 5,89 ± 0,08 mm, širina 3.00 ± 0,03 mm. 152 |