DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 8-10/1978 str. 62 <-- 62 --> PDF |
skupoću radne snage za podizanje nasada u surovim uslovima staništa, te proizvodnju ili nabavku sadnica određenog uzgoja i kvaliteta, što sve čini radove dosta skupim u današnjim opštim uslovima privređivanja. Koristeći se Zakonom o pošumljavanju krša i saradnjom sa interesnim zajednicama, omladinskim organizacijama (Gorani) i pripadnicima JNA, većina Komuna je na putu da uspješno riješava ovaj problem. Za efikasno podizanje namjenskih nasada, još uvijek su ostali nedovoljno izučeni neki elementi neophodni za detaljnu analizu relevantnih pokazatelja i sintezu njihovih bitnih karakteristika. To se prije svega odnosi na stepen obrade zemljišta, konzervaciju vode, fertilizaciju zemljišta i izbor vrsta za sadnju u aridnim uslovima klime i na izrazito degradiranom zemljištu krša. Da bi se pružilo više svjetla na ovaj problem prikazujemo neke elemente klimatskih i edafskih faktora karakterističnih za ovo područje. KLIMATSKE KARAKTERISTIKE Klimu ovog kraja Vemić (1954) okarakterisao je kao submediteransku, sa najjačim uticajem mediterana u područjima bližim moru i u dolinama rijeka Neretve i Trebišnjice. Ariditet klime je posebno izražen u toplijem području Hercegovine gdje je podizanje zelenih pojaseva oko gradova najaktuelnije. Vodni režim po Thornthwaite-u ukazuje na višak vode u proljetnom, jesenjem i zimskom a manjak u ljetnjem periodu. Analiza vodnog bilansa (period, 1925—1940. god.) u području Trebinja ukazuje na pojavu sušnih godina u kojima po četiri i više mjeseci u zemljištu nema korisne vode, ali i na pojavu godina u kojima je u zemljištu bilo dovoljno vode za normalnu transpiraciju u cijelom vegetacionom periodu. U većini godina analiziranog perioda, nedostatak korisne vode u zemljištu je bio izražen u dva do tri mjeseca što ukazuje na izrazito loš raspored padavina u toku godine i raspodjelu po godinama, s obzirom da postoje znatni viškovi posebno u proljetnom i jesenjem periodu (Dizdarević, 1975). Sličan ariditet klime se javlja i u područjima Mostara, Ljubinja, Čapljine, Stoca, Posušja, Ljubuškog itd. Također je intenzitet padavina jako izražen, jer padavine u toku jednog dana mogu da dostignu iznos od 281 mm (u Trebinju, 1936. god.) što ukazuje na mogućnost nastanka i intenzitet erozionih pojava. NEKE KARAKTERISTIKE GEOLOŠKOG SUPSTRATA I ZEMLJIŠTA U područjima predviđenim za podizanje zelenih pojaseva (Mostar, Trebinje, Bileća i Stolac) najjače su zastupljeni jedri vapnenci kredne starosti, a nešto manje eocenske i jurske formacije. Oni se javljaju u bankovima različite debljine i položaja. Položaj posebno debljih bankova je dosta različit, počev od forme slojanja paralelne s nagibom terena do okomitog na padinu, što u tom području uz ostale ekološke faktore uslovljava formiranje mozaičnog i po ekološkim uslovima različitog pedološkog pokrivača. Iako za obrazovanje zemljišta na vapnencima ovoga područja važe osnovne pedogenetičke zakonitosti postoje i specifičnosti koje proizilaze iz stanišnih |