DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 4-5/1982 str. 84 <-- 84 --> PDF |
vanja, pečenja, ukusa i racionalne potrošnje pšeničnog brašna«. U radu se nalaze i usporedni podaci o količinama masti, bjelančevina i ugljičnih hidrata u brašnu, a sastav im je slijedeći: — žirovo brašno: 3,260/0 masti, 4,67% bjelančevina i 80,15% ugljičnih hidrata, — pšenično brašno tip »B« 80—90%>: l,5°/o masti, 11,7% bjelančevina i 74,3J/u ugljikohidrata, — pšenično brašno tip »600«: 1,1% masti, 10,9% bjelančevina i 75,5J/o ugljikohidrata; — kalorična vrijednost žirovog brašna, u 100 gr, iznosi 331 kal. (nije iskazano u joule-ima), pšeničnog »B« 350 kal. a pšeničnog »600« 364 kal. Za prehranu ima prednost žir česmine , jer sadrži najmanje treslovine te je prihvatljiv za prehranu i bez prethodnog odrastranjivanja ove primjese (žir česmine sadrži 4,9% treslovine, medunca 6,2% a kitnjaka 8,8%). Dodajem, da u Španjolskoj razlikuju »slatki« i »gorki « žir od česmine. Moja ispitivanja, da li se i u našim krajevima (u Dalmaciji i na otocima) razlikuje »slatki« i »gorki« žir dala su negativan odgovor. Vjerojatno je to »slatki« žir, jer vlastito kušanje pokazalo je, da oljušten žir gotovo da nema gorči okus od okusa lješnjaka (gorčina žira s korom jača je od oguljenog). Žir s različitih lokaliteta ima i različit sastav. Za žir česmine dani su ovi podaci (djelomično zaokruženi): Lokalitet: Sastav: 12 3 4 voda 34,1 40,4 39,8 37,9 pepeo 1,3 1,1 1,1 1,2 celuloza 4,3 5,8 3,5 5,7 mast 4,9 3,2 2,9 3,9 bjelančevine 3,1 2,5 1,8 2,1 ugljohidrati 56,6 47,0 50,8 49,2 Kal./100 gr 296,6 204,6 213,9 217,0 (pod br. 1 lokalitet Split, pod 2 lokalitet Cres kamenjara, 3 i 4 lokalitet Cres makija) Korištenje žira za ljudsku prehranu bilo je, kako i autori navode, u prošlosti, ali sada su ispitane i kvalitete te, potencijalne, hrane. Međutim, svojedobno u velikoj mjeri koristio se žir u ljudskoj hrani preko domaće stoke, svinja i ovaca, pa se npr., u Dalmaciji žir prodavao na tržnici, a vrijednost starih hrastovih stabala nije se procjenjivala prema vrijednosti njegovog drva nego prema urodu žira. Posebno je značajna vrijednost žira česmine u prehrambenoj industriji, jer to ukazuje na mogućnost korištenja i saslojina makijskog tipa tj. česmine koje se zbog edafski činioca ne mogu razviti u veće pa ni manja stabla. Dakle, uz korišćenje takvih sastojina za proizvodnju tanina ili gnojiva (v. Šum. list br. 10—12/1981. str. 520) one se mogu, u proizvodnom smislu, koristiti i za prehranu. 3. »Povodom 40 godina od objavljivanja prvog naučnog rada« dra Dušana V u čković a ovaj broj »Glasnika« donosi i prikaz života i rada ovog crnogorskog šumarskog stručnjaka iz pera dr V. P e 1 ević a (str. 171 — 178). D. Vučković rođen je 16. 06. 1912. u Butte, Montana, USA, ali je osnovnu školu i gimnaziju polazio na Cetinju, a šumarstvo studirao na Poljoprivredno-šumarskom fakultetu u Beogradu. Cijeli radni vijek (od 1935. do 1976. god.) proveo je u Crnoj Gori, počevši od Odsjeka za šumarstvo Banske uprave Zetske banovine na Cetinju do Republičkog poslovnog udruženja šumarstva i industrije za preradu drveta. Uz rad na području šumarstva, Vučković je bio aktivan i na području zaštite prirode (proglašenje Lovćena, Biogradske gore i Durmitora 1952. g. nacionalnim parkovima, prvi crnogorski zakon o zaštiti prirode 1961, i osnivanje Republičkog zavoda za zaštitu prirode, koji je počeo raditi 1962. god.). D. Vučko |