DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 1-2/1988 str. 61 <-- 61 --> PDF |
Krajem 20-ih godina fitopatolog Đorđevi ć utvrđuje prisustvo nove gljive na hrastovom deblu — Ceratostamella merolinensis, kojoj se također pripisuje znatno učešće u sušenju hrasta. Sušenje uzrokovano ovom gljivom ponovo se aktualizira u periodu 1971— —80. godine, kada se na oboljelim hrastovima pojavljuju tipični simptomi opisani za tu gljivu još 1927. godine, pa se i šušci od 1971. do 1976. godine uglavnom pripisuju toj gljivi. Naročito veliko sušenje u to doba bilo je u šumi Svenovo odjel 150. Sušenje se međutim nastavlja i dalje raznim intenzitetom i ako više nema simptoma te bolesti na stablima kao ranije. Od 1950. godine do danas najintenzivnije sušenje bilo je od 1950—58. godine s neznatnim oscilacijama, zatim nastupa dugo razdoblje od 13 godina, sa izuzetkom 1965—66. godina, kada je sušenje veoma slabo i u prosjeku se kreće od 3.500—5.000 m:; hrasta godišnje. Od 1983. godine ponovo se sušenje znatno pojačava i dostiže kulminaciju 1985—86. godine sa 33— —36.000 nvl Gradacije gubara u tom razdoblju su bile 1948—50. god., 1962—66, 1970— —75. god. Redovito sa gubarom u prenamnoženju su i mrazovci koji su sve brojniji na ovom području. Intenzitet zaraze od gubara iz gradacije u gradaciju sve više opada a i mrazovci su od 1977. godine izuzev razdoblja 1981—83. god. u latenci. Redovito praćenje gubara vrši se od 1963. godine, a mrazovaca od 1971. godine. Zadnjih 15-tak godina sve više dolazi do prenamnoženja i hrastovog savijača i to uglavnom u jugoistočnom dijelu šuma, gdje se i javlja najviše hrastovih sušaca. (Lzubanj, Bok, Paovo, Debrinja, Topolovac). Hrastova pepelnica javlja se redovito svake godine, ali je njeno prisustvo nakon šteta od brštenja i tjeranja novog lista naročito izraženo. Već spomenuto veliko prisustvo sušaca u gore navedenim šumskim predjelima pojavilo se nakon brštenja od hrastovog savijača i mrazovaca 1982. i 1983. godine i nakon toga napada pepelnice na drugom listu. Planirana avioakcija 1983. godine nije izvršena zbog nepravovremenog uvoza zaštitnih sredstava. I u ranijim razdobljima pojačana sušenja redovito su slijedila nakon gradacija lisnih štetnika na hrastu, prije svega gubara ali i drugih. Sušenje nastupa jednu do dvije godine nakon jakog brštenja ili golobrsta i napada pepelnice, što je navedeno i u ranijim radovima. Utjecaj čovjeka na stabilnost ekosistema je veoma značajan, a intenzivnom izgradnjom cesta i sve većom upotrebom mehanizacije znatno je poremećena ta stabilnost. Na ovom području izgrađeno je zadnjih 20-ak godina veliki broj šumskih cesta sa često veoma širokim svjetlim pojasevima, čime je u sastojine uneseno mnogo svjetla, pa se pojačano prisustvo hrastovog savijača u šumama gosp. jedinice »Vrbanjska šuma«, »Topolovac« i »Debrinja« može upravo tome pripisati. Izgradnjom cesta i meliorativnim radovima vjerojatno ju poremećen i režim voda, što sve zajedno dovodi do osjetljivosti ovih sastojina. te nakon napada lisnih štetnika i pepelnice dovodi do pojačanog sušenja. 59 |