DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-5/1989 str. 21 <-- 21 --> PDF |
sadržaj Cl´-jona iznad 0,1!%», čak i na dubini od 1,0 m, u prvih 3—5 godina izaziva propadanje svih drvenastih vrsta, izuzev tamariksa. Znatno manju toksičnost imaju sulfati, ikoji tek u koncentracijama od 0,2—0,3B/o SO/,"-jona utiču na usporavanje rasta drvenastih vrsta. U okviru izdvojenih zemljišnih celina na oglednim poljima, poljski jasen je zastupljen na svim, izuzev ljutog solončaka. Analizama zastupljenosti broja stabala u odnosu na početno stanje iz 1951. i 1952. godine, ova vrsta drveća se održala u relativno visokom procentu i to: na livadskoj crnici solončakastoj i blagom solončaku (Kanjiža) sa 55 i 34"Vo, a na solonecu sa znacima osolođavanja i osolođenom solonecu (Bački Monoštor) — 50 i 4P/». Na osnovu izvršenih analiza stabala, zapažaju se osetne razlike svih taksacionih elemenata u odnosu na stepen zaslanjenosti zemljišta. Pored razlika zapaženih na kraju posmatranog perioda u razvoju stabala (30. godina), konstatovane su i značajne oscilacije parametara u pojedinim vremenskim intervalima. Elementi porasta srednjih stabala (visina i prečnika) prikazani su na graf. 5. Srednje visine stabala, dostignute u 30. godini, pokazuju da su stabla imala bolji porast na zemljištima tipa solonec (9,3 m), nego na livadskoj crnici solončakastoj (5,9 m) i blagom solončaku (6,1 m). Za razliku od ovih, vrednosti srednjih prečnika su: 9,9 cm (livadska crnica solončakasta), 9,1 cm (blagi solončak), 7,4 cm (osolođeni solonec) i 6,8 cm (solonec sa znacima osolođavanja). Značajnost razlika je utvrđena analizom, varijanse i testom NZR. Rezultati provedene analize varijanse pokazuju da je za navedene taksacione elemente F-odnos veći od vrednosti iz F-distribucije za prag značajnosti od 0,05 i stepene slobode 3 i 8. Ova vrednost za prečnike iznosi 11,91 > 4,07, a za srednje visine 6,97 > 4,07. Uvidom u opšte stanje poljskog jasena na pojedinim površinama, konstavovano je da stabla na solonecu sa znacima osolođavanja i livadskoj crnici solončakastoj, zauzimaju, uglavnom, gornji, a na ostalim zemljištima srednji sprat. Vitalnost većine stabala je normalna, sa normalno razvijenim asimilacionim organima. Rezultati istraživanja pokazuju da režim soli u zemljištu predstavlja osnovni faktor koji određuje stanje, otpornost i produktivnost zasada drveća. Kvalitativni sastav soli i dubina na kojoj se nalaze, posebno u koncentracijama štetnim za biljke, limitira procese rasta i razvitka. Lako rastvorljive soli (soda, hloridi, sulfati) koje se sreću u proučavanim zemljištima, karakterišu se različitim stepenom toksičnosti, što je, pored ostalog, tesno povezano i sa karakterom vlaženja zemljišta. Na osnovu izvršenih analiza prijema sadnica i preostale zastupljenosti, jasno se ističe da se korenov sistem, u prvim godinama razvijao u slojevima bogatijim hranljivim materijama i znatno manje zaslanjenim, što je i uticalo na, relativno visok stepen održanosti. Međutim, u kasnijim godinama, korenov sistem dospeva u zbijenije i jako zaslanjene slojeve i horizonte, koji limitiraju njegov dalji razvoj, što dovodi do usporavanja rasta i razvoja. 115 |