DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 6-9/1991 str. 136 <-- 136 --> PDF |
Znanstveni naziv banane je Musa paradisciaca var. sapientium, što bi se moglo prevesti kao »rajska muza mudraca«. Plinije, koji je među prvima opisao bananu, kaže da su indijski mudraci u sjeni njenih listova vodili duge filozofske rasprave i pri tome se često hranili samo njenim plodovima. Za Azijce ona je »dar božji«: ne traži nikakvu njegu, a svakome daje hranu i zaklon. Zanimljivo je da se plodovi banane, iako na biljci postoje i muški i ženski cvjetovi, razvijaju bez oplodnje. Kada je biljka stara godinu dana, pojavljuje se cvat, a zatim plodovi, koji su nakon 4—6 mjeseci zreli za sječu. Jedan grozd plodova težak je 15—60 kg, najčešće 25—30 kg. Na svakoj se biljci nalazi samo po jedan. Da se zbog svoje težine ne bi otkinuo od stabljike, podupire se motkom, koju Španjolci zbog toga nazivaju »tutorom« (si. 4). Motke, za kojima vlada velika SI. 4. Plantaža banana u dolini Orotava (Foto: I. Mikloš) potražnja, dobijaju se uglavnom sječom mladih stabala velikog vrijesa (Erica arborea) i vrste Myrica jada, koji rastu u čistim sastojinama ili u borovima i lovorovim šumama kao podstojna sastojina. Istovremeno sa plodom posijece se i čitava stabljika banane, koja isjeckana služi kao stočna hrana. No dok je biljka sazrijevala, pokraj nje je izrastao mladi izdanak, koji ju je nakon sječe zamijenio, zatim se na isti način pojavljuje novi izdanak i tako se biljka vegetativno sama obnavlja. Kanarska je banana robustnija i otpornija od afričke i antilske, ali je ipak osjetljiva na vjetar pa se učvršćuje žicom ili »tutorima«, a plantaže se ograđuju zidovima. Za dobro uspijevanje banana traži puno vode. Jednoj biljci treba svakodnevno 24 1 ili za svaki kilogram ploda oko 400 1. Tlo mora biti stalno vlažno, |