DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 7-8/1994 str. 10 <-- 10 --> PDF |
F. Mrva: ZNAČAJ KLONSKIH ARHIVA U OČUVANJU GENOFONDA.. rike osnovane su još na manjim razmacima 2,5 x 2 m. Rezervne kolekcije klonova europskog i japanskog ariša raspoređene su u razmacima 4 x 3 m. U generativnom nasadu oraha razmaci su najuži 2,5 X 2,5 m, radi eventualnih proreda. Klonski nasad kasnog oraha, smješten u priobalnoj depresiji potoka Reka, ima raspoređene biljke na razmacima 5 x 5 m. Razdioba vrsta s brojem klonova dana je u preglednom shematskom planu arhiva. Sastav i porijeklo klonskih kolekcija. Klonovi u arhivu potječu od plus stabala, selekcioniranih na većem broju najboljih prirodnih staništa ili pak u dobro adaptiranim kulturama koje su isto tako zbog svojih fenotipskih karakteristika bile izabrane kao sjemenske sastojine. Klonske kolekcije domaćih vrsta kao što su običan i crni bor, obuhvaćaju osim staništa u Hrvatskoj, i neka vrlo kvalitetna prirodna staništa u Bosni (Bosanski Petrovac i Jajce). Kod vrsta koje nisu prirodne u Hrvatskoj kao što je europski i japanski ariš klonske kolekcije potječu od plus stabala iz najboljih kultura Hrvatske i Slovenije, a vajmutovog bora isključivo iz Hrvatske. Klonske kolekcije običnog oraha, raspoređene na dva mjesta u arhivu, potječu od najboljih stabala pretežno s područja Hrvatske. Brojčana zastupljenost klonova u pojedinih vrsta, neposredna je posljedica istraživačkih programa oplemenjivanja. Oni su u vremenu osnivanja arhiva više favorizirali brzorastuće vrste (ariš, vajmutov bor i zelenu duglaziju koja nije u arhivu) pred domaćim vrstama kao što je npr. smreka, pa i običan bor, koje su zbog toga ostale slabije zastupljene. Klonovi u arhivu zastupljeni su u pravilu sa po pet članova-rameta, a njihove nevelike razlike u starosti proizlaze iz kontinuiteta progama vegetativnog razmnožavanja. Višak klonskog materijala bio je nakon osnivanja sjemenskih plantaža deponiran u živi arhiv. Klonske zbirke pojedinih vrsta dane su u detaljnim nacrtima prema njihovom redosljedu u arhivu, a njihove su glavne karakteristike slijedeće: Vajmutov bor (Pinus strobus L.). Zbirka sadrži 40 klonova dobivenih od plus stabala izabranih u naj Šumarski list br. 7-8, CXVIII (1994), 203-220 boljim kulturama ove vrste u Hrvatskoj. U zbirci je zastupljeno 8 lokaliteta od kojih je većina u Hrvatskom Zagorju. Broj klonova po lokalitetima je slijedeći: Lokalitet - gosp. jedinica Bučice - Pregrada Dubrava - Stubičko Pogorje Bela - Željeznica Zelendvor Trakošćan Brdo - Klana, Dletvo Begovica - Južni Psunj, N. Gradiška Strmac - Južni Psunj, N. Gradiška Broj klonova Nadm. visina 4 4 3 klona 180 m ?) 250 m 3 300 m 71 10 100 m 71 8 250 m 71 5 600 m 71 6 380 m 17 1 350 m 11 U zbirku je posađeno ukupno 400 biljaka (Fotografija 1 i Plan 1). SI. 1. Zbirka klonova vajmutovog bora (Pinus strobus L.) Fig. 1. Clonal collection of eastern white pine fPinus strobus L.). Photo: F. Mrva. KLONSKI NACRT VAJMUTOVOG BORA (Pinus strobus L.) - CLONE LAY-OUT 40 klonova, 200 biljaka 40 clones, 200 plants Plan 1 V-37 V - 36 - 5 b 5b V - 98 - 5 b V - 38 - 5 b V-4"/ ?-5b V - 46 - 5 b V-48-5b V - 49 - 5 b V - 59 - 5 b V - 58 - 5 b V - 277 - 5 b V-278 - 5 b V - 35 - 5 b V - 34 - 5 b V - 33 - 5 b V - 32 - 5 b V-3 " -5 b V - 97 - 5 b V - 39 - 5 b V - 40 - 5 b V-41 5 b V - 45 - 5 b V - 99 - 5 b V - 44 - 5 b V - 43 - 5 b V-42 !-5 b V - 50 -5 b V - 51 - 5 b V - 52 - 5 b V - 53 -5 b V-5 4 V - 57 - 5 b V - 56 - 5 b V - 55 - 5 b V - 299 - 5 b 5 b V-279 - 5 b V - 280- 5 b V-281-5 b V - 282 - 5 b V-2 8 3-5 b Sadnja: jesen 1970. godine. Dosadnja 1975. godine. Razmak: 6 x 4, 5 biljaka u plohici b = biljka |