DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-4/2002 str. 45 <-- 45 --> PDF |
N. Juretić. VI. Šcruga, D. Škorić: FITOPLAZMATSKK BOLESTI ŠUMSKOG DRVEĆA Šumarski list br. 3-4, CXXVI (2002), 155-163 je osjetljivost pojedinih stabala iste vrste na fitoplazmatsku infekciju varirala (Sinclair i sur. 1993). Simptomi koje uzrokuju fitoplazme posljedica su djelovanja fitoplazmatskih toksina i hormonalnih poremećaja u biljci. Osim toga, fitoplazme se mogu u biljnoj stanici toliko razmnožiti da ih je u sitastim cijevima toliko da spriječe protok hranjivih tvari pa je neminovna posljedica žućenje listova. Fitoplazme se u inficiranoj biljci ne šire u sva tkiva: gotovo da isključi- Sl. 6. Simptomi bolesti koje na jasenu uzrokuju fitoplazme: A zdravo stablo bijelog jasena u jesenskim bojama; B, C, D, F - simptomi koje na bijelom jasenu uzrokuju fitoplazme: B čuperci lišća na usporeno rastućim granama, C - poremećeni rast grana, D - tipične metličastc tvorbe u kojima se umjesto normalnih složenih listova pojavljuju jednostavni listovi, E - metličastc tvorbe na stablu zelenog jasena, F metličaste tvorbe uzrokovane fitoplazmatskom zarazom i pucanje kore koje je posljedica oštećenja kambija nastalog zbog niskih temperatura. Fig. 6. A - Healthy white ash in autumn color; B, C, D, E, F - symptoms of ash yellows: B - tufted foliage on slowly growing twigs of white ash, C - deliquescant branching on white ash, D -witches´-brooms with simple leaves on white ash sapling, E - witches´-brooms on green ash, F - witches´-brooms and split bark caused by frost damage to the cambium of a white ash. vo dolaze u provodnom tkivu, i to najviše u floemu (si- taste cijevi) i floemskom parenhimu (si. 1). Već je spomenuto da se fitoplazme u prirodi prenose raznim člankonošcima, u prvom redu insektima koji se hrane biljnim sokom (neke cikade, stjenice i lisne buhe). Može ih prenositi i parazitska biljka vilina kosa (Cuscuta spp.). Osim toga fitoplazme je moguće prenijeti i cijepljenjem. Što se tiče zaštitnih mjera u suzbijanju fitoplazmatskih bolesti, najvažnije su preventivne mjere: selekcija zdravog sadnog materijala, suzbijanje prenositelja (vektora) i stvaranje na njih otpornih biljnih kultivara. Moguće su (uz uvjet isplativosti) i terapijske mjere: upotreba tetraciklinskih antibiotika te držanje zaraženih biljaka duže vrijeme na 40 °C (fitoplazme su razmjerno termolabilni organizmi). SI. 7. Metličaste tvorbe na jorgovanu koje uzrokuju fitoplazme: A - čuperci lišća i sušenje grana, B - metličaste tvorbe koje čine grane u blizini vrata korijena. Fig. 7. Lilac witches´-broom on lilac: A - tufted foliage and die back, B - dense brooms near the root collar. |