DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 3-4/2003 str. 48 <-- 48 --> PDF |
D. Ballian: PROCJENA GENETIČKE VARIJABILNOSTI OBIČNE JELE (Abies alba Mill.) ANALIZOM Šumarski list br. 3-4, CXXV1I (2003), 135-151 nalnu varijabilnost koja se smanjuje od jugoistoka prema sjeverozapadu, tako da u populaciji Gorskog kotara A iznosi 0,1209. U istraživanjima Konnert (1993, 1996), Longauera (1994) i Brusa i Longauera (1995) nisu ustanovljena tri alela, nego dva, a u ovom istraživanju imamo tri alela. Prema istraživanjima Longauera (1994) i Konnertov e (1995b), u Europi je ustanovljena izrazita klinalna varijabilnost tog gen lokusa. Vrijednosti se od sjeverozapada prema jugoistoku smanjuju, tako da u Češkoj iznosi 0,583, a u Bugarskoj 0,270. Prema Hiissendorferu i sur. (1995) taj gen lokus u promatranoj migracijskoj zoni na gelu ima četiri trostruke vrpce, stoje ustanovljeno i u ovom istraživanju. Gen lokus 6-Pgdh-B predočava sporu migracijsku zonu izoenzimskog sustava 6-Pgdh. Prema Hiissendorferu i sur. (1995), taj gen lokus ima u sporoj zoni tri jednostruke vrpce. Alel je u ovom istraživanju imao srednju vrijednost 0,0028, stoje prilično mala veličina, a alel 6-Pgdh-B3 ima srednju vrijednost 0,0916. Inače, alel 6-Pgdh-B, ustanovljenje u populacijama Biokova Gorskog kotara J i Mekih brda, a je alel 6-Pgdh-B, u svim istraživanim populacijama (tablica 6). M. Konnert iBergmann (1995) u svom istraživanju 48 provenijencija, u populaciji iz Bosne (vjerojatno s područja Olova) i Hrvatske (Papuk), registrirali su alel B3. U istraživanjima koja su proveli Longauer (1994) te Brus iLongauer (1995) ustanovljena su samo dva alela za ovaj gen lokus, koja pokazuju klinalnu varijabilnost, s tim što se vrijednost alela 6-Pgdh-B, povećava od jugoistoka prema sjeverozapadu, a alela 6-Pgdh-B, smanjuje. Za razliku od njih Breiten bach- Dorfer i sur. (1997) u svom istraživanju nalaze tri alela za gen lolus 6-Pgdh-B. Ipak, za taj alel u Europi nije otkrivena znatnija klinalna varijabilnost, nego je karakterističan za svaku populaciju posebno. Pojava enzimskog sustava 6-Pgdh u obične jele kontrolira se s dva lokusa koja je obradila Schroeder (1989). Zato je podjela izoenzimskih varijanti na zimogramu gela kod diploidnog materijala vrlo teška. 3.2. Raznolikost alela Radi ocjene genetičke raznolikosti najprije se u svim populacijama izračunava srednji broj alela po lokusu (A/L) te utvrđuju se razlike medu populacijama. To je svojstvo istraživao Hamrick (1989) u različitih biljnih organizama i ustanovio da prosječna veličina za biljni svijet iznosi oko 1,7, za dvosupnice 1,46 (za 74 vrste), a za četinjače 2,29 (za 20 vrsta). Prema Gregoriusu (1980,1983) na to svojstvo utječe i broj individua koje su uzete slučajnim izborom. Tako se prema tom autoru točno ocjenjuju samo aleli s frekvencijom većom od 5,6 % i pri prihvaćenoj vjerojatnosti od 5 %. Iz toga proizlazi da bi za postizanje veće točnosti trebalo povećavati radni uzorak. Crni vrh Orjen Meka brda Gorski kotar J Gorski kotar A Vranića Čabulja Biokovo Slika 1. Prosječan broj alela u populaciji U ovom istraživanju dobivena je vrijednost od 1,81 do 2,25 (tablica 7, slika 1). Najveću vrijednost ima populacija Vraniće u središnjoj Bosni, a najmanji broj alela po lokusu nalazimo u populaciji Biokova, koja je mala i poprilično izolirana u odnosu prema drugima populacijama. U istraživanjima u Sloveniji Brus i Longauer (1995) dobili su vrijednosti za prosječan broj alela od 1,8 do 2,0. Konnert (1995a) za područje južne Njemačke navodi podatke za broj alela po lokusu od 1,62 do 1,84. Ista autorica (Konnert, 1995b) navodi podatke za niz europskih populacija, s tim stoje iz njezi |