DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu
| ŠUMARSKI LIST 11-12/2020 str. 12 <-- 12 --> PDF |
Za utvrđivanje unutarpopulacijske i međupopulacijske varijabilnosti korištena je univarijatna analiza varijance (ANOVA). Analizirani faktori varijabilnosti bili su populacija i stablo, na način da je faktor stablo ugniježđen unutar faktora populacija. Da bi se dobio uvid u zastupljenost pojedinih istraživanih izvora varijabilnosti u ukupnoj varijanci (između populacija, između stabala unutar populacije, unutar stabla) korištena je REML metoda (Restricted Maximum Likelihood Method). Navedene statističke analize provedene su pomoću statističkog programa STATISTICA 8.0 (StatSoft, Inc. 2001). Kako bi se utvrdilo koje se točno populacije međusobno signifikantno razlikuju za pojedina mjerena svojstva (za koja su prethodno provedenom analizom varijance dobivene vrijednosti signifikantnosti iznosile 0,01) provedeno je i post hoc testiranje Fisherovim multiplim testovima (LSD) za sve parove populacija. Kako bi se dodatno pojasnio trend variranja populacija korištene su multivarijatne statističke metode – klasterska i kanonička diskriminantna analiza. Ulazni podaci u multivarijatnim statističkim metodama prethodno su standardizirani z-score metodom, a prilikom obrade podataka korišten je softverski program R v.3.2.2 (R Core Team, 2016) pri čemu su korištene funkcije iz “MorphoTools” R scripts (Koutecký 2015). Diskriminantna analiza korištena je za određivanje morfoloških značajki koje najbolje razlikuju četiri istraživane populacije običnoga bora na području sjeverozapadnoga dijela Male Kapele. U klasterskoj analizi korištene su aritmetičke sredine populacija, a autohtone populacije uspoređene su s ostalim europskim i zapadnoazijskim populacijama običnoga bora, pri čemu su korišteni rezultati koje objavljuju Jasińska i sur. (2014). Provedenom klasterskom analizom dobiveno je horizontalno hijerarhijsko stablo, pri čemu je za udruživanje clustera korištena UPGMA metoda (Unweighted Pair Group Average Method), a za definiranje udaljenosti između istraživanih objekata Euklidska udaljenost. REZULTATI RESULTS Rezultati provedene deskriptivne statističke analize prikazani su u tablici 1. Najduže iglice bile su svojstvene populaciji Kapela, a najkraće i najdeblje populaciji Mala Titra. Populacija Vukelić Poljana odlikovala se prosječno najmanjim češerima i najkraćim stapkama. Isto tako, populaciju Vukelić Poljana karakterizirao je i najmanji prosječni broj češernih ljusaka po češeru. Prosječno najveći broj češernih ljusaka po češeru utvrđen je za populacije Kapela i Mala Titra. Pearsonovim koeficijentom korelacije utvrđena je pozitivna korelacija između svih mjerenih značajki češera te između broja češernih ljusaka (CSN) i dužine i širine češera (CL, CW). Isto tako, statistički značajna pozitivna korelacija utvrđena je i između dužine rukavca (NSL) i dužine i širine iglice (NL, NW). U tablici 2 je vidljivo da je samo jedna značajka češera, i to širina štitića (AW), u statistički značajnoj negativnoj korelaciji sa širinom iglice (NW). Iz iste |