DIGITALNA ARHIVA ŠUMARSKOG LISTA
prilagođeno pretraživanje po punom tekstu



ŠUMARSKI LIST 5-6/2022 str. 17     <-- 17 -->        PDF

asimilacijia CO2 u procesu fotosinteze i kasniji transport ugljikohidrata kao osnovnog produkta fotosinteze (Taiz i Zeiger 2010, Hawkesford i dr. 2012, Tränkner i Tavakol 2018). Uključenost Mg u fotosintetski proces ogleda se u činjenici da je neizostavna gradivna komponenta molekule klorofila (Taiz i Zeiger 2010). Stoga pod utjecajem loše ishranjenosti biljaka s Mg dolazi do otežane sinteze klorofila i sporijeg razvoja kloroplasta, što u konačnici usporava razvoj čitavog lista (Taiz i Zeiger 2010, Hawkesford i dr. 2012). Međutim, šumsko drveće u vakuolama stanica mezofila i endoderme akumulira značajne količine Mg koje uslijed otežanog usvajanja Mg iz tla koristi za neometano odvijanje rasta (Hauer-Jákli i Tränker 2019). S obzirom na prethodno navedeno i naš rezultat, možemo pretpostaviti da je signifikantno sporiji razvoj lišća bukovih sadnica pod utjecajem suboptimalne ishranjenosti s Mg u odnosu na sadnice iz KO tretmana, što je bilo posebno izraženo 2021. godini (Tablica 2) posljedica otežane sinteze klorofila i/ili nedovoljne količine uskladištenog Mg. Na sličan način moguće je objasniti i najmanju površinu lišća bukovih sadnica pod utjecajem suboptimalne ishranjenosti s Mg u 2020. godini (Tablice 3). Dobro je poznato da pod utjecajem loše ishranjenosti biljaka s Mg dolazi do nakupljanja ugljikohidrata u lišću i njihova otežanog premještanja prema mjestima rasta (Tränkner i dr. 2018), što usprava rast stabljike i korijena te u konačnici rezultira relativno malom biomasom stabljike i korijenja (Hawkesford i dr. 2012, Hauer-Jákli i Tränker 2019). Takav efekt loše ishranjenosti biljaka s Mg na njihov rast pripisuje se otežanom premještanju saharoze kao transportnog oblika ugljikohidrata floemom prema meristemima stabljike i korijena (Tränkner i dr. 2016 i 2018). Upravo to objašnjava signifikantno manji debljinski i visinski prirast stabljike (Slike 1 i 2), odnosno signifikantno manju dužinu krupnog i sitnog korijenja te broj račvanja korijenja (Tablica 4) kao i masu suhe tvari lišća, stabljike i korijenja (Slika 4) kod sadnica suboptimalno ishranjenih s Mg u odnosu na sadnice iz KO tretmana koje su bile optimalno ishranjene sa svim mineralnim hranivima, uključujući i Mg (Tablica 1).
Željezo – Iron
Željezo je biljkama neophodno za sintezu klorofila, redukciju nitrata i sulfata, simbiotskoj i/ili nesimbiotskoj asimilaciju N2 i transport elektrona u svjetlim reakcijama fotosinteze posredstvom proteina u čijoj izgradnji Fe ima centralnu ulogu (Taiz i Zeiger 2010, Brondley i dr. 2012). Uslijed suboptimalne ishrane s Fe kod biljaka dolazi do smanjene sinteze proteina, lipida i klorofila te porasta koncentracije slobodnih aminokiselina (Brondley i dr. 2012). Zbog poremećene sinteze proteina, klorofila i lipida dolazi do pojave kloroze na lišću i otežanog transporta elektrona u svjetlim reakcijama fotositeze te otežane asimilacije CO2 i smanjene sinteze ugljikohidrata, što se u konačnici negativno reflektira na rast čitave biljke (Vukadinović i Vukadinović 2011). Prethodno navedeno, ide u prilog našim rezultatima prema kojima je pod utjecajem suboptimalne ishranjenosti bukovih sadnica sa Fe došlo do signifikantnog opadanja debljinskog i visinskog prirasta stabljike (Slike 1 i 2), te usporenog rasta korijena na što ukazuju signifikantno manja dužina krupnog i sitnog korijenja te broj račvanja i vrhova sitnoga korijenja (Tablica 4) kao i mase suhe tvari lišća, stabljike i korijenja (Slika 4) uspoređujući sadnice suboptimalno ishranjene s Fe sa sadnicama iz KO tretmana koje su bile optimalno ishranjene sa svim mineralnim hranivima, uključujući i Fe (Tablica 1).
ZAKLJUČAK
CONCLUSION
Na temelju usporedbe dobivenih rezultata između sadnica u kontrolnom i ostalim tretmanima bilo je moguće zaključiti da su početak otvaranja pupova i početak razvoja lišća bili odgođeni samo pod utjecajem suboptimalne ishranjenosti s P. Nadalje, razvoj lišća koji je uslijedio nakon otvaranja pupova pod utjecajem suboptimalne ishranjenosti s N i Mg bilo je najsporiji, dok suboptimalna ishranjenost s P i Fe nije utjecala na brzinu razvoja lišća. Prosječna površina potpuno razvijenog lišća nije bila značajnije utjecana suboptimalnom ishranjenošću niti s jednim hranivom, dok je ukupna lisna površina u 2020. godini bila reducirana samo pod utjecajem suboptimalne ishranenosti s N i Mg, a 2021. godine do redukcije ukupne lisne površine došlo je pod utjecajem suboptimalne ishranjenosti sa svim hranivima. Na debljinski i visinski prirast stabljike te produkciju suhe tvari lišća, stabljike i korijenja negativno je utjecala suboptimalna ishranjenost sa svim hranivima. Razvoj korijenja bio je negativno utjecan suboptimalnom ishranjenošću sa svim hranivima, osim sa N. Naprotiv, pod utjecajem suboptimalne ishranjenosti s N došlo je do povećanja ukupne dužine sitnog korijenja te broja račvanja i vrhova sitnog korijenja. Bez obzira na to, rezultati ovoga rada nedvosmisleno ukazuju da suboptimalna ishranjenost bukovih sadnica sa mineralnim hranivima koja su bila uključena u ovaj pokus ima negativan utjecaj na njihovu kvalitetu.
LITERATURA
REFERENCES
AOAC, 2015: Officinal Method of Analysis of AOAC International, Gaithersburg, Maryland, USA.
Bergmann, W., 1993: Ernährungsstörungen bei Kulturpflanzen. Entstehung, visuelle und analytische Diagnose. Gustav Fischer Verlag Jena, 1 – 835 str.
Brondley M., P. Brown, I. Cakmak, Z. Rengel, F. Zhao, 2012: Functions of nutrients: micronutrients. U: P. Marschner (ur.), Marschner´s mineral nutriotion of higher plants. 3th edition. Amsterdam: Elsevier Ltd. 191 – 269 str.